Tijdens het Design Lab ‘Wie heeft het recht?’ besprak Christine De Keersmaeker, juriste bij KOAN, de theoretische zijde van intellectuele eigendom en deelden drie ontwerpers hun ervaringen met dit soms ingewikkelde topic. Ontdek hun belangrijkste tips. 

Tips van juriste Christine De Keersmaeker

  • Als je een ontwerp maakt, creëer je automatisch auteursrechten. Het is echter niet altijd eenvoudig om aan te tonen wanneer je een bepaald ontwerp maakte. Probeer van zodra je iets ontwerpt een sterk dossier bij te houden. Handteken je schetsen en andere documenten, en voorzie ze van een datum. En nog belangrijker: registreer jouw ontwerp via een i-DEPOT. Daarmee ken je een officiële creatiedatum toe aan je ontwerp.
  • Bij een conflict tussen merken en/of modellen wordt er vaak voor co-existentie gekozen. Zoek naar een oplossing zodat je naast elkaar kan bestaan, eerder dan een proces aan te spannen. Ben je het slachtoffer van opzettelijke namaak, stuur dan een ingebrekestelling naar de overtreder en stel een minnelijke schikking voor.
  • Je merknaam of logo beschermen via een merkregistratie is een slimme keuze. Een merk is immers niet zo duur en je kan de beschermingsduur eindeloos verlengen.
  • Werk je samen, in dienstverband of met freelancers? Indien jij de auteursrechten op een ontwerp wil, moet er steeds overdracht van rechten (en dus een licentieovereenkomst) zijn. Zo niet blijven de rechten bij de auteur.
  • Er zijn verschillende manieren om je ontwerp te beschermen en elke situatie is anders. Maak vooraf een goede analyse en houd ook rekening met het budget.

Tips van designer Nedda El-Asmar

  • Maak verschillende clausules, waarbij je rekening houdt met bijvoorbeeld overnames of faillissementen, die ervoor zorgen dat de rechten van het ontwerp steeds terug naar jou komen.
  • Als ontwerper zit je altijd in de goede stoel. De ontwerprechten worden namelijk pas overgedragen nadat het finale contract getekend wordt. Als jouw klant een factuur betaalt, betekent dit dus niet dat hij in het bezit komt van de rechten.
  • Werk nooit met enkel royalties. Vraag een fee voor je ontwerp zelf, of een voorschot op de royalties. Zo ben je zeker van een vergoeding voor je werk.

Tips van designer Axel Enthoven

  • Pas jouw contracten steeds aan elk project aan. Elk project is anders en alles kan.
  • Eis van je klant dat hij jouw naam vermeld, dat schrikt kopieerders af.
  • Beschouw namaak als iets positief. Probeer je negatieve energie om te keren en zoek win-win situaties voor beide partijen. 

Concreet: "Mijn klant had een fabriek in Indonesië en in dat land was de stoel die ik had ontworpen al 17 keer gekopieerd. Deze gekopieerde versies werden niet naar Europa geëxporteerd, wel naar Amerika en Azië. Ik ben daarom naar de fabriek van Peer 1 gegaan en confronteerde hen met het kopieergedrag. We zijn dan tot een overeenkomst gekomen waarbij Peer 1 de royalties heeft betaald en dat wanneer de fabriek verder wil creëren, de productie van mijn stoel bij mijn Nederlandse klant gemaakt wordt. Zo creëerde ik voor iedere partij een win-win situatie."

Tips van designer Peter Van Riet

  • Een patent is niet voor iedereen relevant. In sommige gevallen kunnen ze wel een goede investering vormen voor je product.
  • Denk na over wat nieuw en origineel is maar lig daar ook niet wakker van. Staar je niet blind op de bescherming van je ontwerpen.
  • Soms is snel naar buiten komen interessanter dan alles geheim te houden. Op die manier krijg je input van je potentieel publiek voor de verdere ontwikkeling van jouw product.

Concreet: "De Quinny Longboardstroller werd veel sneller dan verwacht bekend gemaakt door het winnen van de OVAM Ecodesign Award PRO (Henry van de Velde Ecodesign Award). Hierdoor kregen we heel wat feedback en is de verdere ontwikkeling in samenspraak met geïnteresseerden gebeurd."