Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft de meeste subsidies voor ondernemers verzameld in haar subsidiedatabank. Je kan er onder andere zoeken op thema, sector en type tegemoetkoming. Het agentschap beschikt zelf ook over een aantal subsidies die ondernemerschap en innovatie bevorderen en ondersteunen.

Meer informatie vind je via:

• de website van het Agentschap Innoveren en Ondernemen

• hun speciale subsidiegids voor culturele en creatieve sectoren

De subsidiedatabank is een goed vertrekpunt als je naast andere vormen van financiering (zoals leningen en risicokapitaal) op zoek bent naar financiering via subsidies. De databank geeft niet enkel de voornaamste Vlaamse en een deel Europese subsidies weer, maar bevat ook een aantal subsidiemaatregelen op provinciaal en stedelijk niveau. Niet gevonden wat je zoekt? Ga te rade bij de lokale overheidsdiensten. Centrumsteden hebben vaak een cel ondernemerschap of andere specifieke aanspreekpunten voor ondernemers.

• De kmo-portefeuille is een steunmaatregel waarbij je financiële steun krijgt als je een opleiding volgt of advies vraagt bij geregistreerde dienstverleners. Kleine ondernemingen krijgen 40% subsidie (met een maximum van 10.000 euro) op jaarbasis, middelgrote ondernemingen 30% (met een maximum van 15.000 euro). Zo kan je bijvoorbeeld gebruik maken van deze steunmaatregel bij het opstellen van een financieel of communicatieplan.

• De kmo-groeisubsidie subsidieert kmo's die een strategische groeisprong willen maken en hiervoor extern advies aankopen of een medewerker aanwerven. De subsidie bedraagt max. 50% van de kost, met een maximum van 50.000 euro en kan aangewend worden tot 25.000 euro voor de aankoop van extern strategisch advies en tot 25.000 euro voor de aanwerving van een strategische medewerker.

• Kmo's en grote ondernemingen kunnen steun aanvragen voor bepaalde ontwikkelingsprojecten. Deze steun kan 25 tot 50% van de projectbegroting bedragen, met een minimumsteun van 25.000 euro voor de uitvoering van bepaalde innovatieve ontwikkelingsprojecten. Uitgebreide informatie en voorwaarden kan je vinden op de website van Vlaio.  

• Ook voor het uitbouwen of versterken van onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten kunnen kmo's en grote ondernemingen een subsidie bekomen. Deze steun kan 25 tot 60% van de projectbegroting bedragen met een minimum van 100.000 euro. Uitgebreide informatie en voorwaarden kan je vinden op de website van Vlaio.  
• Het SME Instrument is een EU-programma van de EIC (European Innovation Council) dat bedrijven met veel groeipotentieel ondersteunt op zowel financieel vlak (subsidies tot 2,5 miljoen euro) als op het vlak van begeleiding (coaching, advies). Dit instrument richt zich tot kmo’s en start-ups die hun innovatieve producten, diensten of businessmodellen willen commercialiseren.

Flanders Investment and Trade (FIT) wil internationaal ondernemen in Vlaanderen op een duurzame manier bevorderen via een tweeledige missie: enerzijds door het internationaal ondernemerschap van Vlaamse bedrijven te stimuleren en anderzijds door buitenlandse investeringen naar Vlaanderen te halen.

FIT biedt een heleboel diensten aan: begeleiding en internationaal advies op maat van Vlaamse ondernemers, actieprogramma’s en enkele concrete financiële steunmaatregelen. Zo komt FIT meestal tussen in de kosten voor exportacties en kan je dus een deel van je kosten recuperen als je bijvoorbeeld prospectiereizen onderneemt buiten de EER of deelneemt aan beurzen of niche-evenementen.

Het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (vleva) publiceerde een subsidiewijzer met daarin een overzicht van alle mogelijke subsidiemaatregelen op Europees niveau.

We lichten er twee interessante programma’s uit:

• Creative Europe biedt subsidies aan om de internationale samenwerking in de creatieve sector te ondersteunen en te bevorderen. De Creative Europe Desk Vlaanderen is het lokaal contactpunt voor dit programma. 

• Erasmus for Young Entrepreneurs laat jonge ondernemers toe op Europese uitwisseling te gaan.

Het departement Cultuur, Jeugd en Media reikt subsidies uit voor concrete projecten die je als vormgever wil realiseren, en deelt ook kort- of langlopende beurzen uit om onderzoek te doen. Het departement voorziet bovendien toelagen voor een buitenlandse artistieke presentatie of residentie. De subsidiedossiers worden door een zevental experts uit het veld beoordeeld. Voor design kan je indienen bij de groep ‘Architectuur en Vormgeving’, of eventueel ‘Transdisciplinair’.

Overweeg je om een aanvraag uit te werken? Hou er rekening mee dat:

• niet alle experts rond de tafel jouw specifieke niche goed kennen

• de beoordeling gebeurt op basis van zowel je artistieke als je zakelijke plannen (een juiste begroting mag dan ook niet ontbreken)

• er jaarlijks maar weinig subsidies naar de designsector gaan, en dat je dossier dus grondig onderbouwd moet zijn

• commerciële projecten, of projecten met een commercieel kantje, haast nooit in aanmerking komen voor een subsidie. De subsidies belanden meestal bij designers die artistiek onderzoek doen, of die werken in unica of zeer kleine oplages. De subsidies zijn dan ook bedoeld om een project of oeuvre te doen ontstaan dat artistiek waardevol is voor het veld, maar dat er zonder die subsidie onmogelijk zou kunnen komen.

Als je een dossier wil indienen, moet je met het KIOSK-systeem werken, dat je verschillende vragen voorschotelt. Deze vragen zijn voor de verschillende soorten subsidies anders, maar een aantal beoordelingselementen blijven steeds van belang. Aangezien het culturele aspect van design cruciaal is bij dit soort subsidies, hou je deze beoordelingscriteria het best in je achterhoofd:

• je artistieke onderzoeksvraag. Voor design betekent dit dat je een topic artistiek onderzoekt, en dat je een urgent issue aan de kaak stelt of verwerkt in je design. Vraag je daarom af of je project op dit vlak goed onderbouwd is. Wat zijn bijvoorbeeld je onderzoeksvragen? Hoe wil je er een antwoord op formuleren? Waarom is je project relevant? Hoe bewaak je de inhoudelijke kwaliteit van je project?

• de samenwerking of vernetwerking van de aanvrager. Bevindt jouw werk zich in een artistieke bovenlokale context? Of concreter: werk je wel samen met artistieke partners, en bereikt jouw werk zijn publiek in het Vlaamse kunstenlandschap? Wie begeleidt of ondersteunt je? Wie is je klankbord? Kortom, wat is jouw positie binnen de sector van 'designart' in Vlaanderen?

• het belang van de aanvrager. Wordt je werk geregeld opgepikt binnen het landschap? Welk traject heb je als ontwerper al afgelegd? Vormt je afgelegde parcours een stevige basis, zodat je (mocht je een subsidie krijgen) erop kan voortbouwen? Draagt het project bij tot een substantiële ontwikkeling (evolutie, groei, heroriëntering) van je traject?

Voor een overzicht van de verschillende cultuursubsidies kan je terecht bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid. 

In de subsidiewijzer van het Kunstenpunt vind je informatie over sectorspecifieke subsidies voor muziek, podium- en beeldende kunsten en architectuur en vormgeving.

Architectuur:

• Architectuur is toegepast, maar ook artistiek. Architecten-kunstenaars en architectuurorganisaties kunnen voor bepaalde projecten een subsidie aanvragen bij het departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid.  

Audiovisuele industrie:

• Het Vlaams Audiovisueel Fonds verstrekt in opdracht van de Vlaamse regering subsidies via drie fondsen: het VAF/Filmfonds, het VAF/Mediafonds en het VAF/Gamefonds. Algemeen heeft het VAF tot doel om de onafhankelijke audiovisuele creatie in Vlaanderen te stimuleren en te ondersteunen via een geïntegreerde aanpak.

• Voor de audiovisuele industrie is er de Tax Shelter. Uitgebreide informatie vind je op de website van CJSM.

Beeldende kunst:

• Het kunstendecreet biedt ondersteuningsmogelijkheden voor beurzen, werkingssubsidies en projectsubsidies voor zowel kunstenaars als kunstinstellingen.

Muziek:

• Poppunt geeft specifieke tips over financieringsbronnen voor de muzieksector.

Podiumkunsten:

• Tax Shelter bestaat sinds 2017 ook voor de podiumkunsten.

• Podiumkunsten vallen als categorie ook onder de subsidies van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.

• Dansers, choreografen en dansgroepen die deelnemen aan een internationale wedstrijd, een festival, cursus of workshop, kunnen van de Vlaamse Overheid een financiële tussenkomst krijgen voor de reiskosten. Meer informatie bij Danspunt.