Het Agentschap Innoveren en Ondernemen heeft de meeste subsidies voor ondernemers verzameld in haar subsidiedatabank. Je kan er onder andere zoeken op thema, sector en type tegemoetkoming. Het agentschap beschikt zelf ook over een aantal subsidies die ondernemerschap en innovatie bevorderen en ondersteunen.

Meer informatie vind je via:

• de website van het Agentschap Innoveren en Ondernemen

• hun speciale subsidiegids voor culturele en creatieve sectoren

De subsidiedatabank is een goed vertrekpunt als je naast andere vormen van financiering (zoals leningen en risicokapitaal) op zoek bent naar financiering via subsidies. De databank geeft niet enkel de voornaamste Vlaamse en een deel Europese subsidies weer, maar bevat ook een aantal subsidiemaatregelen op provinciaal en stedelijk niveau. Niet gevonden wat je zoekt? Ga te rade bij de lokale overheidsdiensten. Centrumsteden hebben vaak een cel ondernemerschap of andere specifieke aanspreekpunten voor ondernemers.

• De kmo-portefeuille is een steunmaatregel waarbij je financiële steun geniet voor de aankoop van diensten die de kwaliteit van je onderneming verbeteren. Je kan deze steun aanvragen voor het volgen van een opleiding of als je advies vraagt bij geregistreerde dienstverleners. Zo kan je bijvoorbeeld gebruik maken van deze maatregel bij het opstellen van een financieel of communicatieplan, voor het maken van een marktanalyse of voor het inwinnen van advies om je bedrijf en producten duurzamer te maken. Gewone bedrijfsuitgaven of wettelijk verplichte diensten komen niet in aanmerking.

​Kleine ondernemingen krijgen 30% subsidie en middelgrote ondernemingen 20%, met een maximale steun van 7.500 euro per jaar. De procedure is eenvoudig. Je schrijft je in voor een cursus of je tekent een adviesovereenkomst met een geregistreerde dienstverlener en je dient de subsidieaanvraag in via de website van VLAIO. Je stort jouw bijdrage op de kmo-portefeuille-rekening en VLAIO stort je subsidie ook op deze rekening. Je betaalt de factuur voor je opleiding of advies online via de kmo-portefeuille.

• De kmo-groeisubsidie kan je aanvragen als je bedrijf een groeitraject wil realiseren en hiervoor extern strategisch advies wil aankopen of een medewerker wil aanwerven. Het groeitraject moet aansluiten bij een van volgende thema’s: internationalisering, digitalisering, innovatie, duurzaam en circulair ondernemen. Zo kan je gebruik maken van de subsidie om bijvoorbeeld een nieuwe strategie uit te rollen, nieuwe internationale markten te verkennen, nieuwe innovatieve producten of diensten te lanceren, het verhogen van de digitale maturiteit, het verduurzamen van bedrijfsprocessen of het opzetten van projecten die inzetten op duurzaamheid en circulair ondernemen.

De subsidie bedraagt maximaal 50% van de kost, met een maximum van 50.000 euro en kan aangewend worden tot 25.000 euro voor de aankoop van extern strategisch advies en tot 25.000 euro voor de aanwerving van een strategische medewerker. De minimale projectkost dient minstens 20.000 euro te bedragen. Je kan de subsidie aanvragen via de website van VLAIO. Bij je aanvraag dien je een trajectbeschrijving toe te voegen die je opmaakt in de voorziene template (beschikbaar vanaf 1 maart 2021). Je moet de aanvraag goed onderbouwen en aantonen dat de implementatie van het extern advies of de aanwerving van een strategisch profiel voor economische of duurzame groei zal zorgen. Je hebt een duidelijk groeiplan en je hebt die externe kennis of het strategisch profiel nodig om deze plannen te kunnen verwezenlijken.

Vanaf 2021 wordt de kmo-groeisubsidie toegekend via een competitieve oproep per thema. De eerste indienperiode is van 1 maart tot en met 30 april met thema’s digitalisering en internationalisering. De tweede indienperiode is van 12 juli tot en met 31 augustus met als thema’s internationalisering, digitalisering, duurzaam en circulair ondernemen. De derde indienperiode is van 1 november tot 31 december met als thema’s internationalisering, digitalisering, duurzaam en circulair ondernemen en innovatie. 

• Kmo's en grote ondernemingen kunnen steun aanvragen voor bepaalde ontwikkelingsprojecten. Een ontwikkelingsproject omvat de ontwikkeling van een volledig nieuw of innovatief product, proces of dienst en het resultaat zal een belangrijke impact op de prestaties van je bedrijf hebben. Zo kan je deze subsidie aanvragen als je een nieuwe technologie of innovatief product wil ontwikkelen, de processen of diensten van je bedrijf doordacht wil verbeteren, een prototype wil bouwen of een pilootfase wil doorlopen. VLAIO geeft je hierbij niet enkel financiële steun, maar ook advies. Deze subsidie helpt je om de stappen te zetten om je innovatief idee uit te werken, kennis hierover op te bouwen en hoe je deze gaat implementeren in je bedrijf. Deze steun kan 25 tot 50% van de projectbegroting bedragen, met een gevraagde steun van minstens 25.000 euro. In je begroting kan je de personeels- en werkingskosten en de externe kosten van onderaannemers of partners opnemen. Je kan de subsidie aanvragen via de website van VLAIO. Bij je aanvraag dien je een business case- en projectbeschrijving en een projectbegroting toe te voegen die je opmaakt in de voorziene templates. Voor je start met het uitschrijven van je dossier, kan je best de tips voor het indienen van een sterk ontwikkelingsproject bekijken.

• Ook voor het uitbouwen of versterken van een onderzoekstraject kunnen kmo's en grote ondernemingen een subsidie bekomen. Deze subsidie ondersteunt je bedrijf bij het uitvoeren van grensverleggend onderzoek, met een intrinsiek hoog risico, dat op lange termijn kan leiden tot een belangrijke positieve impact voor je bedrijf en voor Vlaanderen. De nadruk binnen een onderzoeksproject ligt op de opbouw van nieuwe, grensverleggende kennis die nodig is om op termijn je idee uit te werken tot nieuwe of verbeterde producten, processen of diensten of een combinatie ervan. Binnen een onderzoeksproject kan je samenwerken met andere bedrijven of kennisinstellingen. Deze steun kan 25 tot 60% van de projectbegroting bedragen met een minimum van 100.000 euro. In je begroting kan je de personeels- en werkingskosten en de externe kosten van onderaannemers of partners opnemen. Je kan de subsidie aanvragen via de website van VLAIO. Bij je aanvraag dien je een inhoudelijke projectbeschrijving en een projectbegroting toe te voegen die je opmaakt in de voorziene templates. Als je met verschillende projectpartners samenwerkt, dient elke partner afzonderlijk een template om de impact te beschrijven in te vullen. 
• De EIC Accelerator, het vroegere SME-instrument, is een EU-programma van de EIC (European Innovation Council) dat bedrijven met veel groeipotentieel ondersteunt op zowel financieel vlak (subsidies tot 2,5 miljoen euro) als op het vlak van begeleiding (coaching, advies). De belangrijkste focus van de EIC Accelerator zijn markt-creërende innovaties die nieuwe markten, werkgelegenheid, groei en een hogere levensstandaard beogen. Dit instrument richt zich tot kmo’s en start-ups die hun innovatieve producten, diensten of businessmodellen willen commercialiseren. Meer info op de website van de EU.

Flanders Investment and Trade (FIT) wil internationaal ondernemen in Vlaanderen op een duurzame manier bevorderen via een tweeledige missie: enerzijds door het internationaal ondernemerschap van Vlaamse bedrijven te stimuleren en anderzijds door buitenlandse investeringen naar Vlaanderen te halen.

FIT biedt een heleboel diensten aan: begeleiding en internationaal advies op maat van Vlaamse ondernemers, actieprogramma’s en enkele concrete financiële steunmaatregelen. Zo komt FIT meestal tussen in de kosten voor exportacties en kan je dus een deel van je kosten recuperen als je bijvoorbeeld prospectiereizen onderneemt buiten de EER of deelneemt aan beurzen of niche-evenementen.

• Deelname aan buitenlandse beurzen of niche-evenementen 
  Je kan een subsidie aanvragen voor deelname aan een internationale beurs of een niche-evenement. Voor deelname aan een beurs wordt de subsidie berekend op basis van de huurkosten van de standoppervlakte en bedraagt ze maximaal 5.000 euro (7.500 euro als je nog geen vier goedgekeurde subsidieaanvragen hebt bij FIT). Als je deelneemt aan een niche-evenement, kan je een subsidie aanvragen van 2.500 euro (3.750 euro als je nog geen vier goedgekeurde subsidieaanvragen hebt bij FIT). Een niche-evenement is een buitenlands evenement met internationale uitstraling gericht op de sector en het doelpubliek van de aanvrager, bijvoorbeeld de huur van een ruimte tijdens Paris Fashion Week. Bij deelname aan een beurs of een niche-evenementen buiten de EU, IJsland, Liechtenstein of Noorwegen kan je nog een aanvullende subsidie aanvragen voor 50% van de gemaakte reis- en verblijfkosten. Hiervoor gelden forfaitaire bedragen. Je moet de subsidie minstens zeven dagen voor aanvang aanvragen. Voor de uitbetaling moet je uiterlijk drie maanden na de goedkeuring de bewijsstukken van actieve deelname indienen en bij deelname aan een niche-evenement ben je ook verplicht een activiteitenverslag toe te voegen. Voor de aanvullende subsidie dien je de bewijsstukken van de gemaakte reis- en verblijfkosten in te dienen.
• Digitale internationale commerciële bedrijfscommunicatie
  Je moet vaak grote inspanningen leveren om je producten of diensten in het buitenland voor te stellen in de taal van je potentiële afnemers. Daar speelt FIT op in en geeft financiële steun bij de externe ontwikkeling en vertaling van digitale commerciële bedrijfscommunicatie zoals meertalige websites of webshops, bedrijfsfilms of sociale media. De subsidie bedraagt 3.000 euro (4.500 euro indien je minder dan 4 subsidieaanvragen hebt bij FIT).
• Prospectiereizen buiten de EU, IJsland, Liechtenstein en Noorwegen
  Je kan deze subsidie aanvragen voor de prospectie van een nieuwe markt voor je onderneming. De tussenkomst voor reizen is beperkt tot de reiskosten en de verblijfskosten naar en in het betrokken land. Ze worden berekend op basis van forfaitaire bedragen. Slechts één afgevaardigde per reis krijgt die steun, en deze afgevaardigde moet een duurzame, contractuele band hebben met jouw onderneming.

Het Vlaams-Europees Verbindingsagentschap (vleva) publiceerde een subsidiewijzer met daarin een overzicht van alle mogelijke subsidiemaatregelen op Europees niveau. Ook VLAIO heeft een EU Funding tool gemaakt met een overzicht van alle EU-financiering. Zo kan je sneller je weg vinden binnen de EU-steunmogelijkheden om jouw project te ondersteunen. Informatie over hoe je de tool kan gebruiken vind je op de website van VLAIO.

We lichten er twee interessante programma’s uit:

• Creative Europe biedt subsidies ter bevordering en ondersteuning van de internationale samenwerking in de culturele, creatieve en audivisuele sectoren sectoren. Creative Europe Desk Vlaanderen is het lokaal contactpunt voor dit programma.

• Erasmus for Young Entrepreneurs laat jonge ondernemers toe op Europese uitwisseling te gaan.

Het departement Cultuur, Jeugd en Media reikt subsidies uit voor concrete projecten die je als vormgever wil realiseren, en deelt ook kort- of langlopende beurzen uit om onderzoek te doen. Het departement voorziet bovendien toelagen voor een buitenlandse artistieke presentatie of residentie. De subsidiedossiers worden door een zevental experts uit het veld beoordeeld. Voor design kan je indienen bij de groep ‘Architectuur en Vormgeving’, of eventueel ‘Transdisciplinair’.

Overweeg je om een aanvraag uit te werken? Hou er rekening mee dat:

• niet alle experts rond de tafel jouw specifieke niche goed kennen

• de beoordeling gebeurt op basis van zowel je artistieke als je zakelijke plannen (een juiste begroting mag dan ook niet ontbreken)

• er jaarlijks maar weinig subsidies naar de designsector gaan, en dat je dossier dus grondig onderbouwd moet zijn

• commerciële projecten, of projecten met een commercieel kantje, haast nooit in aanmerking komen voor een subsidie. De subsidies belanden meestal bij designers die artistiek onderzoek doen, of die werken in unica of zeer kleine oplages. De subsidies zijn dan ook bedoeld om een project of oeuvre te doen ontstaan dat artistiek waardevol is voor het veld, maar dat er zonder die subsidie onmogelijk zou kunnen komen.

Als je een dossier wil indienen, moet je met het KIOSK-systeem werken, dat je verschillende vragen voorschotelt. Deze vragen zijn voor de verschillende soorten subsidies anders, maar een aantal beoordelingselementen blijven steeds van belang. Aangezien het culturele aspect van design cruciaal is bij dit soort subsidies, hou je deze beoordelingscriteria het best in je achterhoofd:

• je artistieke onderzoeksvraag. Voor design betekent dit dat je een topic artistiek onderzoekt, en dat je een urgent issue aan de kaak stelt of verwerkt in je design. Vraag je daarom af of je project op dit vlak goed onderbouwd is. Wat zijn bijvoorbeeld je onderzoeksvragen? Hoe wil je er een antwoord op formuleren? Waarom is je project relevant? Hoe bewaak je de inhoudelijke kwaliteit van je project?

• de samenwerking of vernetwerking van de aanvrager. Bevindt jouw werk zich in een artistieke bovenlokale context? Of concreter: werk je wel samen met artistieke partners, en bereikt jouw werk zijn publiek in het Vlaamse kunstenlandschap? Wie begeleidt of ondersteunt je? Wie is je klankbord? Kortom, wat is jouw positie binnen de sector van 'designart' in Vlaanderen?

• het belang van de aanvrager. Wordt je werk geregeld opgepikt binnen het landschap? Welk traject heb je als ontwerper al afgelegd? Vormt je afgelegde parcours een stevige basis, zodat je (mocht je een subsidie krijgen) erop kan voortbouwen? Draagt het project bij tot een substantiële ontwikkeling (evolutie, groei, heroriëntering) van je traject?

Voor informatie over de cultuursubsidies kan je terecht bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid. Het overzicht vind je in de subsidiezoeker.

In de subsidiewijzer van het Kunstenpunt vind je informatie over sectorspecifieke subsidies voor muziek, podium- en beeldende kunsten en architectuur en vormgeving.

Architectuur:

• Architectuur is toegepast, maar ook artistiek. Architecten-kunstenaars en architectuurorganisaties kunnen voor bepaalde projecten een subsidie aanvragen bij het departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse overheid.  

Audiovisuele industrie:

• Het Vlaams Audiovisueel Fonds verstrekt in opdracht van de Vlaamse regering subsidies via drie fondsen: het VAF/Filmfonds, het VAF/Mediafonds en het VAF/Gamefonds. Algemeen heeft het VAF tot doel om de onafhankelijke audiovisuele creatie in Vlaanderen te stimuleren en te ondersteunen via een geïntegreerde aanpak.

• Voor de audiovisuele industrie is er de Tax Shelter. Uitgebreide informatie vind je op de website van Departement Cultuur, Jeugd en Media.

Beeldende kunst:

• Het kunstendecreet biedt ondersteuningsmogelijkheden voor beurzen, werkingssubsidies en projectsubsidies voor zowel kunstenaars als kunstinstellingen.

Muziek:

• VI.Be (het vroegere Poppunt) geeft specifieke tips over financieringsbronnen voor de muzieksector.

• Fund Belgian Music brengt middelen bijeen om Belgische muzikanten te ondersteunen. Ze ondersteunen muzikanten bij het schrijven, compineren, opnemen, produceren, releasen en promoten van hun muziek. 

Podiumkunsten:

• Tax Shelter bestaat sinds 2017 ook voor de podiumkunsten.

• Podiumkunsten vallen als categorie ook onder de subsidies van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.

• Dansers, choreografen en dansgroepen die deelnemen aan een internationale wedstrijd, een festival, cursus of workshop, kunnen van de Vlaamse Overheid een financiële tussenkomst krijgen voor de reiskosten. Meer informatie bij Danspunt.