Sociaal Bureau voor Kunstenaars en HR-dienstverlener Amplo maakte een berekening van de impact op de freelancers binnen de creatieve sector. Doordat Amplo ondermeer instaat voor het uitbetalen van de lonen van creatieve freelancers die op hen beroep doen, kunnen ze een goede inschatting geven van de situatie. In de eerste week van april waren er 56% minder freelancers aan het werk vergeleken met vorig jaar. In de tweede week liep dit al op tot 72%. Als er naar subsectoren gekeken wordt blijken podiumkunsten, events, concertzalen en culturele centra het zwaarst getroffen met tot wel 82% minder tewerkstelling. Maar de andere subsectoren delen heel hard in de klappen. Amplo maakt daarbij zomerprognoses voor de tewerkstelling in de sector en die zijn niet rooskleurig met nog stijgende werkloosheid.

Amplo wijst bij dit alles op het feit dat veel freelancers geen beroep kunnen doen op de steunmaatregelen en dus de facto geen enkel inkomen meer hebben. 

Bron: Amplo + deze update
 

Start-ups en scale-ups, waaronder vele uit de creatieve sector, vragen in een open brief steun. 

Uit een enquête (waar meer dan 700 architecten aan hebben deelgenomen) afgenomen zo’n 10 dagen na de quasi lockdown op het Belgische grondgebied:  "Bijna een derde van de architectenkantoren draait momenteel noodgedwongen al op een lager pitje als gevolg van de coronacrisis. Zij doen een beroep op tijdelijke werkloosheid of vragen overbruggingsrecht aan. Nog eens 20 tot 30% verwacht binnenkort eenzelfde maatregel te moeten nemen. (...)  1 op de 4 werven vertraagt wel maar loopt door, maar bijna 7 op de 10 valt helemaal stil. De voornaamste redenen zijn dat de aannemer de werf stillegt (70%) en/of dat er onvoldoende bouwmaterialen beschikbaar zijn (66%). 62% van de nieuwe werven gaat niet meer van start."

Bron: Netwerk Architecten Vlaanderen

Het NAV heeft een uitgebreide FAQ voor architecten opgesteld met daarin de regels en procedures voor het werken op werven. 

Bron: Netwerk Architecten Vlaanderen
 

Op 19 maart hadden de meeste Belgische architectenbureaus nog niet de indruk dat er op korte termijn grote inkomstenverliezen zijn. Het probleem zit er vandaag niet in de hoeveelheid werk maar in de voortgang van projecten. Maar toch blijken ook al renovatieprojecten voor restaurants afgezegd, Het merendeel van de architecten twijfelt er daarom niet aan dat de coronacrisis op lange termijn financiële gevolgen zal hebben voor henzelf, maar ook voor de bouwsector.

Bron: de Architect

VOTF, de beroepsvereniging van Vlaamse audiovisuele facilitaire bedrijven, geeft aan dat Vlaamse facilitaire bedrijven in de audiovisuele sector momenteel zware klappen krijgen. Uit een rondvraag bij de aangesloten  bedrijven en zelfstandigen blijkt dat de  overgrote meerderheid aankijkt tegen omzetdalingen die variëren van 65% tot 100%. Met uitzondering van geautoriseerde nieuwsploegen, werden zo goed als alle audiovisuele opnamen in België na de “lockdown” op vrijdag 13 maart noodgedwongen afgelast door omroepen, telecomoperatoren, productiehuizen en corporate klanten. De nog niet aangevatte geplande producties werden in alle sectoren geannuleerd of uitgesteld naar een nog niet gekende datum. Deze annuleringen betekenen naast een zwaar financieel verlies vooral een direct jobverlies voor honderden technici die zowel in dienstverband als op zelfstandige basis hiervoor werden geboekt.

Bron: VOTF
 

VRT telt dagelijks 36 procent meer onlineluisteraars op de eigen sites en apps sinds het uitbreken van de crisis. Radio 2 (+50 procent) en Radio 1 (+46 procent) tellen ongeveer de helft meer online luisteraars dan voor de pandemie.

Bron: De Morgen
 

De Scenaristengilde roept op om de Joint Statement, een verklaring gericht aan de Europese unie, te steunen. In de verklaring wordt de bezorgdheid geuit over de schade die corona berokkent aan mensen werkzaam in de audiovisuele industrie. 
 

State of the Arts klaagt de gebrekkige steun voor kunstenaars aan: "zo’n 9.000 kunstenaars (grofweg 1 op de 3 actieve kunstenaars) werken via interim met korte contracten maar krijgen momenteel geen tijdelijke werkloosheid voor bevestigde opdrachten. Zij krijgen dus niet de sociale bescherming waar ze eerder netjes voor afdroegen." 

Bron: State of the Arts
 

Binnen de beeldende en podiumkunsten zijn er uiteraard heel wat gevolgen van de crisis. Er mogen immers geen optredens of voorstellingen meer georganiseerd worden. Tentoonstellingen zijn ook uit den boze en gallerijen zijn uiteraard niet meer open. 

Algemeen kan je stellen dat het verbod op culturele activiteiten en andere bijeenkomsten twee zaken voor mensen in de kunstensector sterk heeft bemoeilijkt: 1) de relatie met het publiek en 2) de relatie met andere spelers binnen en buiten die kunstensector. Dit geldt zowel voor de artiesten als voor alle tussenpersonen zoals presenterende organisaties, festival,... Maar zoals in zoveel sectoren is men vooral bezorgd over de economische impact. Men heeft geen inkomsten uit tickets meer en de gedane investeringen in bv. podium of scenografie kunnen nu niet renderen maar de betalingen dienen wel te gebeuren. Kunstenaars die in het buitenland aan de slag konden, zien die opportuniteit nu aan hen voorbij gaan. Ook als men subsidies krijgt of van de Tax Shelter gebruik maakt, kan er misschien een probleem optreden. Mogelijk kan men de activiteiten niet volbrengen waarvoor men wordt ondersteund. Flexibiliteit vanuit de overheid is dus nodig. De Vlaamse en federale overheid hebben al laten weten dat ze die aan de dag zal leggen. 

Cijfers over de impact zijn nog zeer onvolledig. Kunstenpunt schat in dat er tussen 10 maart en 5 mei 2020 meer dan 3.300 optredens/voorstellingen (incl. muziekoptredens) zijn afgelast.

Bron: Kunstenpunt
 

Lieven Segers, voorzitter van de kunstenaarsvereniging NICC, getuigde in het Klara-radioprogramma Pompidou over de impact op de beeldende kunsten: veel kunstenaars kunnen wel blijven werken, maar inkomsten (ook uit andere jobs) vallen weg. Hij pleitte voor een noodfonds voor beeldend kunstenaars.

Bron: interview Lieven Segers, Klara
 

Het platform State of the Arts lanceerde een bevraging onder kunstenaars en wijst op het precaire lot van flexwerkers in de sector: "Flexwerkers zijn nu dubbel de klos. Nog sneller dan het virus zich verspreidde, werden hangende en beloofde contracten geschrapt. Tegelijk vissen ze achter het net van alle compensaties: het overbruggingsrecht voor zelfstandigen in hoofdberoep, tijdelijke werkloosheid voor werknemers, allerlei rechten op uitstel van betaling… In het beste geval vallen ze op een half inkomen terug, maar ook dat volstaat in precaire situaties niet altijd. Sommige mensen met tijdelijke contracten komen sinds dinsdag wel in aanmerking voor een uitkering tijdelijke werkloosheid, net als arbeid via dienstencheques, maar die uitzonderingsregel van de RVA voor korte contracten geldt slechts in een beperkt aantal gevallen." State of the Arts heeft een 400-tal cultuurwerkers bevraagd en komt op een verlies van 1,75 miljoen euro.

Bron: State of the Arts
 

De internationale handel staat onderr druk. In 2019 was er een terugval van 5% t.o.v. 2018 (maar was nog steeds tweede hoogste handelsresultaat in de geschiedenis). In 2020 werden vele kunstbeurzen zoals Art Basel, Art Paris, Art Berli,; Jingart Beijing uitgesteld of afgelast. Dit belangrijk want 50% van de kunstverkoop wereldwijd gebeurt op dit soort beurzen. 

Bron: The Fashion Law en Art Basel & UBS Global Art Market Report

ACC werkte samen met partners uit de eventsector een analyse uit: de sector werd als eerste hard getroffen door de veiligheidsmaatregelen die door de overheden genomen werden in de context van het coronavirus. Alle events moesten stopgezet worden. Dit maakt wel dat 80.000 mensen in deze sector onmiddellijk economisch werkloos waren. Extra aspecten die het moeilijk maken voor de sector:

1. De sector is piramidaal gestructureerd waardoor het sneeuwbaleffect in de sector zeer groot is. De annulering van 1 evenement treft meteen alle betrokken bedrijven die dit evenement mee organiseren: van de organisatoren tot cateraars, techniekers, crew, freelancers, tot de werkstudent achter de bar.
    
2. Onze sector is sterk seizoensgebonden en het voorjaar is een belangrijke periode. Gezien de maatregelen rond het coronavirus, kijkt de sector aan tegen een verlies van werk en inkomsten van een volledig seizoen (maart t.e.m. juni). De geschatte werkloosheidstijd ligt nu al hoger dan 6 maanden.
    
3.  Daarnaast is het ook belangrijk om te weten dat als COVID-19 achter de rug is en het leven terug op gang komt, de eventsector nog maanden zal nodig hebben om opnieuw te kunnen opstarten. De reden voor deze vertragende factor is de tijd die er nodig is tussen de briefing van klanten, het voorbereiden en opbouwen van het evenement zelf.

Bron: ACC, Febelux.com, Becas, Besa
 

TrinityP3, een marketing management consultant, deed een onderzoek naar de impact van de COVID-19-crisis op het pitchproces. De resultaten geven enkele interessante inzichten over hoe we ons als industrie snel aanpassen en over de verschillende perspectieven tussen merken en bureaus. Van de merken die in deze periode een bureauselectie plannen zegt 43% dat ze die naar alle waarschijnlijkheid zullen uitstellen. Het is wel verrassend dat het merendeel van de merken — 57% — gewoon doorgaat met de zoektocht naar een nieuw bureau, al dan niet met enkele wijzigingen aan het selectieproces. We hadden meer terughoudendheid en nervositeit verwacht rond het organiseren van een 'remote' selectieproces. Maar vele merken zijn blijkbaar nu reeds bereid om hun processen aan te passen aan de nieuwe situatie. Bureaus tonen zich uiterst wendbaar en innovatief. Op de vraag of zij bereid zijn deel te nemen aan een 'remote' selectieprocedure antwoordt 96% dat ze klaar zijn om er meteen in te duiken.

Bron: UBA
 

Op Radio 1 gaf het ACC het volgend mee: "Grofweg geschat zijn 50 à 60 procent van alle reclamecampagnes voor de komende maanden geschrapt door de adverteerders. Gemiddeld gezien zijn de mensen twee à drie vijfden aan het werk. Er is minstens halftijds technische werkloosheid in de hele sector. Er is gewoon geen economische activiteit meer."

Bron: VRT
 

Nielsen publiceerde een overzicht van de bruto media investeringen in tv, radio en kranten gedurende de laatste weken. Sinds het begin van de COVID-19 lockdown is de reclamedruk met 23,9% gedaald ten opzichte van de tijd vóór COVID-19 en zelfs met 38,3% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het uitstellen van advertenties wordt bevestigd door verschillende regies en uitgevers. De meeste van hen bieden daarom vandaag kortingen en zelfs gratius advertentieruimte aan. De Unie van Belgische Adverteerders vraagt een fiscale incentive voor investeringen in Belgische media.

Bron: UBA

De organisaties die de designsector ondersteunen, Flanders DC, MAD-Home of Creators, WallonieBruxellesDesignMode en Wallonie Design, willen middels een open brief aan de overheid de kracht van designers als actoren binnen een veranderende maatschappij onder de aandacht brengen.

Lees de open brief hier.

GRAFOC startte met een bevraging bij bedrijven over de impact van het coronavirus, dit op vraag van WSE en het Departement Werk en Sociale Economie. Ondertussen deden ze ook al een tweede bevraging met Febelgra in de week van 14 april. De resultaten lees je hier. 
 

Uit een eerste bevraging van FARO blijkt heel duidelijk de financiële impact die deze crisis heeft en nog zal hebben op de cultureel-erfgoedsector. Grote bouw- en verbouwprojecten, maar ook depot-verhuizen, zijn stilgevallen. Musea en andere tentoonstellingsplekken moesten noodgedwongen de deuren sluiten. Geen bezoekers en dus geen inkomsten uit ticketverkoop. En dat geldt voor bezoekers uit binnen- én buitenland. Scholen zeggen af voor groepsbezoeken en het ziet er naar uit dat deze situatie zo zal blijven voor de rest van dit schooljaar. Als de scholen zouden heropenen, zal de aandacht vooral gaan naar het inhalen van lessen en het bijbenen van leerlingen. Ook is er de vrees dat andere groepsbezoeken (verenigingen, groepen,…), zelfs na heropening zullen worden afgezegd. Mensen zullen immers voorzichtig terug beginnen deelnemen aan het publieke leven, zo wordt vermoed. Hierdoor zullen musea veel inkomsten uit ticketverkoop missen. Hetzelfde geldt voor de museumshops en cafés, die de deuren gesloten moeten houden.

Bron: FARO

De videogamessector lijkt een van de sectoren te zijn die beter coronaproof is gebleken dan andere creatieve sectoren. De meeste studio's kunnen van thuis uit verder werken ook al zijn er wel beperkingen aan wat je van op afstand kan doen. Maar vooral, mensen zijn op zoek naar ontspanning in hun quarantaine. En videogames zijn daar geknipt voor. Dit zien we in de stijgende verkoop op online verkoopsplatformen zoals Steam. Het streamingplatform Twitch en Youtube Gaming, waar men naar gamers tijdens hun spel kan kijken, hebben een pak meer kijkers. En de verkoop van gameconsoles stijgt spectaculair in de landen met een lockdown.

Ook in België lijken de meeste gamedevelopers zich goed stand te houden. Zeker de grotere studio's die vandaag al games verkopen, zien vaak een stijging in die verkoop. Dit alles neemt niet weg dat er uiteraard ook uitdagingen zijn: de lancering van events van nieuwe games worden uitgesteld; aangezien een sectorevent zoals GDC in San Francisco is afgelast, net zoals heel wat andere, zijn er minder opportuniteiten om met uitgeverijen of potentiële investeerders te netwerken; en studio's die naast hun eigen games ook moeten leven van het leveren van digitale diensten aan business klanten zien die omzet ook verminderen. Op (midden-)lange termijn is er ook de vrees voor de knauw in het consumentenbudget door de economische crisis waardoor er misschien minder naar games zullen gaan.

Bron: eigen berichtgeving en Gamesindustry.biz

Veel studio's in België zien betere cijfers en ook opportuniteiten voor de toekomst. De meeste activiteiten kunnen van thuis verdergezet worden al moeten sommige taken (zoals QA testing) echt op kantoor gebeuren. 

Bron: The Bulletin
 

De European Games Developer Federation heeft een survvery naar Europese game developement bedrijven opgezet. Voor België blijkt dat 75% van de 20 Belgsiche deelnemers aan de enquête zegt dat ze er nu slechter voor staan. Het betreft vooral kleinere studio's. Dit is enigszins in tegenstelling tot de vaststelling bij de meer matuurdere bedrijven. Een mogelijke verklaring kan liggen in het feit dat deze kleinere bedrijven vandaag nog vooral leven van work for hire.

Bron: Eigen berichtgeving en Flega

De omzet van de boekwinkels is met de helft verminderd in maart. Als je de de verkoop online en in supermarkten meerekent is de daling getemperd tot -15%.

Bron: Boek.be
 

Tijdens de coronacrisis zijn meer mensen dan ooit op zoek naar nieuws. De leescijfers van de kranten- en nieuwssites boomen als nooit tevoren en ook de losse verkoop van kranten trekt weer aan. Dit resulteert in meer abonnementen. Echter de advertentie-inkomsten vallen bijna helemaal stil. 80% van de adverteerders heeft zijn reclamecampagens uitgesteld. Dit doet de inkomsten vandaag tussen de 15 en 35% dalen, afhankelijk van de titel. Zeker bij gratis kranten, waar de advertentie de enige bron van inkomsten zijn, is de toestand penibel. 

Bron: De Standaard
 

De European Writers' Council wijst in een statement op de gevolgen voor auteurs: "For many authors this period will bring an economic fall-out, loss of fees and lack of needed exposure. The losses of income because of cancelled events, readings, book fairs, workshops, teaching, lectures, other public-contact-activities and residency-scholarships may be also only the first part to hit authors. In the second wave it’s the upcoming lost of sales because of closed bookshops or postponed titles, the third wave the consequences of being invisible in the market."

Bron: European Writers' Council
 

Journalistiek wordt als een essentieel beroep beschouwd maar in Vlaanderen is 1 op de 4 beroepsjournalisten zelfstandig aan de slag. Velen onder hen werken als cultuur-, sport-, regio- of gerechtsjournalist en zagen door alle afgelastingen hun opdrachten fel slinken. Ook doordat de advertiemarkt stokt, worden medewerkersbestanden teruggeschroefd. Een comepensatiepremie wordt nu ook voor die freelancers opengesteld.

Bron: Vlaamse Vereniging van Journalisten
 

Media zien hun abonnementsverkoop stijgen, in print en vooral online. De Tijd +4%, De Morgen +3%, De Standaar +0,2%. Het CIM rekent hierbij echter niet de zuiver digitale formules mee. Een format waar vandaag door de titels extra op ingezet worden. Ook het bereik van de stijgt spectaculair. 

Bron: De Morgen

De moderetail keldert in België. De verspreiding van COVID-19 heeft een zware wissel getrokken op de Belgische moderetail. Dat concludeert onderzoeksbureau GfK in een rapport dat vandaag werd gepubliceerd. In de week van 16 tot 22 maart, de eerste week van verplicte winkelsluitingen, daalde de omzet van fysieke modewinkels in België met maar liefst 68%. E-commerce kon de modesector in die week niet redden: ook daar daalde de omzet, met 5%. De omzetdalingen lijken dus niet alleen te maken te hebben met de winkelsluitingen, maar ook met een veranderend consumentensentiment: weinig mensen voelen deze periode veel voor nieuwe kleren.

Bron: Fashion United

Het live-circuit vraagt extra steunmaatregelen: "nu de festivalzomer, voor vele duizenden in deze sector een erg belangrijke bron van inkomsten, deels is geschrapt, wordt het eens zo duidelijk dat zeker de maatregelen rond tijdelijke werkloosheid voor werknemers en overbruggingsrecht voor zelfstandigen tot het einde van dit jaar verlengd zullen moeten worden. De sector vraagt ook verhoogde aandacht voor de kwetsbare profielen van werknemers met dagcontracten via interim (die vaak nog geen arbeidsovereenkomst hadden afgesloten op het moment van annulatie) en zelfstandigen in bijberoep die niet voldoen aan de huidige voorwaarden voor steunmaatregelen. "

Bron: Vi.be
 

Als ook de festivals deze zomer wegvallen lopen de financiële verliezen voor de Belgische muzieksector verder op, mogelijk tot 200 miljoen euro minder ticketinkomsten. Daarnaast verliezen concertzalen en -organisatoren ook nog de inkomsten van catering en verhuur van zalen. Er zijn ook heel veel freelancers die in de sector werken die geen werk meer werken. En dan zijn er nog de artistieke budgetten, het geld dat clubs en festivals aan artiesten geven dus, die in deze tijden ook snel beginnen te zakken. "Reken op een verlies van minstens 45 miljoen euro tot april, 65 miljoen tot de zomer en 110 miljoen als ook de festivals eraan zijn voor de moeite."

Bron: VRT
 

De eerste cijfers van Unisono (het uniek platform van Sabam, PlayRight & Simim) leren dat er tot vandaag 2.822 evenementen zijn geannuleerd voor de periode van 13 maart tot 3 april. En waarschijnlijk weten we nog niet alles. Geëxtrapoleerd naar artistieke budgetten betekent dit dat er deze maand tussen de 8 en 12 miljoen euro artistieke inkomsten voor muzikanten verloren gaan. Ook (muziek)theaterauteurs verliezen op dit moment meer dan 400.000 euro, in het amateur- en beroepscircuit. Sabam berekent bovendien dat er daar bovenop voor auteurs meer dan 3,3 miljoen euro auteursrechtelijke inkomsten verloren gaan, een gevolg op langere termijn.

Bron: Galm
 

In tegenstelling tot wat men zou denken, lijkt er niet meer muziek gestreamd te worden door de coronacrisis. Music Business Worldwide berekende dat er 11% minder streams waren op Spotify. Mensen geven blijkbaar de voorkeur aan videostreaming (zoals het gratis Youtube) als ze thuis moeten blijven. In Italië steeg het streamen van muziekvideo's met 4,4% tijdens de lockdown.

Bron: Music Business Worldwide
 

Niet alleen festivals of muziekgroepen ondergaan de negatieve gevolgen van de crisis. Er zijn ook heel wat boekers, technici, sessiemuzikanten die misschien wel minder in het spotlicht staan maar die essentieel zijn in de muzieksector en die vandaag op helemaal nul euro inkomsten vallen. VI.BE laat er enkele aan het woord. 
 

Bron: VI.BE

Minister-President Jambon geeft aan de festival- en concertorganisatoren te willen helpen maar "elke euro verlies goedmaken kan niet".

Bron: STU.BRU

Een van de vele economische 'fallouts' van corona is een daling in het gebruik van mobiliteitsapps in China (logische conclusie: in elk land met lockdown). Maar mobiele spelletjes (zie ook bij gaming), take-away en boodschappenapps doen het dan weer bijzonder goed. 

Bron: Techcrunch en Mobile App Daily