Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? Die twee vragen legden we voor aan volgende creatives: Astrid Stockman, Serine Ayari, Pieter Boels, Katrin Lohmann en Steve Brouwers. Twee eenvoudige vragen, tien opmerkelijke antwoorden.
Wil je weten wat Tom De Cock, Karen François, Jelke Stoop, Annelies Verbeke en Michael De Cock op deze vragen antwoordden? Ontdek het in dit artikel.
De antwoorden van Rizon Parein, Laurence Leenaert, Oana Bogdan, Dagmar Blommaert en Sam Bettens lees je in dit artikel.
Ontdek in dit artikel wat Soe Nsuki, Tom Struyf, Dirk Wynants, Klaas Rommelaere en Griet Depoorter antwoordden.
En in dit artikel vind je de antwoorden van Jaouad Alloul, Sep Verboom, Ramona Stoica, Katrien Vanderlinden en Kim Duchateau op deze vragen.
Ook Chokri Ben Chika, Lize Spit, Lies Mertens, Tim Vekemans en Leen Dendievel gaven hun antwoord op deze vragen. Ontdek ze in dit artikel.
Sopraan Astrid Stockman: “Onze sector moet zich veel meer op de borst slaan over de economische meerwaarde die ze creëert”
Astrid Stockman © Jan De Meuleneir
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? “Eigenlijk moet je, waar je ook in onderneemt, heel gerust zijn in je eigen integriteit, in je eigen ‘waarom’. Zeker wanneer je in de kijker loopt, is de meeste feedback sterk gekleurd door de verzender. Soms kan dat leiden tot veel ruis. Het sterkste wapen daartegen is zelf heel goed weten waar je voor staat. Ooit vroeg ik aan Geike Arnaert hoe ze daarmee omging en zij gaf mij zeer waardevol advies: ‘Neem alles met een korrel zout, zowel de negatieve feedback als de overdreven positieve.’ Dat zij ook op de positieve feedback focuste, opende mijn ogen. Vaak dichten mensen je namelijk kwaliteiten toe die je zelf niet terecht vindt. Daar nuchter en rustig onder blijven, is de sleutel. Ondertussen sta ik zelfs een stap verder. Heel veel glijdt gewoon ogenblikkelijk van mij af of kan ik makkelijk plaatsen binnen de psychologie van mensen. Twijfels toets ik af bij enkele mensen die heel dicht bij me staan en waarvan ik weet dat zij ondubbelzinnig het beste met me voor hebben. Elke dag wordt op die manier voor mij scherper gesteld in wat belangrijk is en wat bijzaak is. Ik vind dat een heel interessant pad.”
“Neem alles met een korrel zout, zowel de negatieve feedback als de overdreven positieve.”
Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? “Ik denk dat onze sector zich veel meer op de borst mag slaan over de economische meerwaarde die ze creëert, naast alle andere meerwaarden uiteraard, die we allemaal goed genoeg kennen. Daarnaast vind ik dat het statuut van cultuurwerkers ook beter overdacht moet worden. Zo moet voorbereidend werk vergoed worden. Nu is dat zelden zo. Ik ken weinig jobs waarbij dat het geval is. Voor een project achter je bureau, instrument of tekentafel werken, betekent wat mij betreft ook betaald worden. Ik stel me ook vragen bij de mogelijkheid tot onbelast bijverdienen via de kleine onkostenvergoeding: dit werkt misbruik in de hand om prijzen kunstmatig laag te drukken. Ik denk dat we allemaal wat pragmatischer moeten gaan denken, zoals een loodgieter die een dienst aan huis komt leveren. We mogen daar niet vies van zijn: er staat genoeg passie, toewijding, goodwill en drive tegenover dat ‘secce’ dat we misschien wat zullen moeten kweken. Wij zijn het als sector meer dan waard.”
Comedian Serine Ayari: “In mijn sector mis ik vrouwen met power”
Serine Ayari © Arthur Van Erps
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? “Een raad die ik nog niet zo lang geleden kreeg, kwam van een van mijn beste vrienden. Hij zei tegen mij: ‘Serine, iedereen doet maar wat.’ Daardoor besef ik dat ik niet teveel onder de indruk hoef te zijn van wat anderen doen of zeggen. Sommige mensen zijn in een bepaalde positie beland, en misschien doen ze graag wat ze doen, misschien ook niet. Misschien hebben ze er de skills voor, misschien ook niet. Ik zal daardoor nu ook minder teleurgesteld zijn en minder snel twijfelen aan mezelf. Ik heb mijn middelbaar niet afgewerkt en heb me daardoor op professioneel vlak altijd wat minder gevoeld. Voor ik comedian werd, werkte ik in de modesector en nadien in de vastgoedsector. Ik denk dat ik wat last heb van het ‘oplichterssyndroom’ en niet altijd geloof in mijn eigen succes. Omringd door professionals, die misschien wel een diploma hebben… Maar dat wil niet zeggen dat ik niet minstens even goed in mijn job kan zijn.”
“Het besef dat iedereen uiteindelijk maar wat doet, doet me minder twijfelen aan mezelf.”
Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? “In de sector waarin ik werk, is er nood aan vrouwen met power! Als ik een push nodig heb, dan komt die altijd van mannen die ik op mijn pad heb ontmoet. Zij hebben me bijvoorbeeld aangezet om bepaalde gigs te doen, en ik ben hen daar heel dankbaar voor. Maar ik vind het heel erg dat ik nu, na drie jaar fulltime stand-up comedy, moet vaststellen dat er geen vrouwen zijn die mij onder hun vleugels zullen nemen. Er zijn wel wat vrouwelijke comedians, maar die zijn niet in de positie om andere vrouwen te helpen, terwijl er wel veel mannen zijn die aan de top staan en veel ervaring en kennis hebben. Misschien heeft het te maken met het feit dat comedy geen evidente job is: je werkt vaak ‘s avonds, je moet je blootleggen voor een publiek, je wordt als vrouw minder snel als grappig aanzien,... Ik vind het oprecht jammer dat er in België geen boss ladies zijn die jonge vrouwen op weg kunnen helpen. Maar misschien word ik er wel een in de toekomst (lacht).”
Lettering artist Pieter Boels: “Ecologisch bewustzijn is het belangrijkste doel van onze generatie”
Pieter Boels © Thomas Lenaerts
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? “Your work is a gift. Het zijn de woorden van Amerikaans ontwerper en auteur James Victore, een van mijn grootste mentors. Voor de gemiddelde Belg komt zo'n uitspraak misschien wat arrogant over, maar zo zie ik dat niet. Het gaat over een persoonlijk verhaal durven vertellen, jezelf in je werk steken en zo mensen raken. Victores lessen gaven me het zelfvertrouwen om te evolueren van generalist naar specialist. Vroeger plooide ik mezelf in bochten om binnen elke mogelijke briefing te passen, nu besef ik dat mijn stijl niet bij iedereen hoeft te resoneren. Zolang ik werk maak waar ik volledig achter sta, zal het wel een publiek vinden. Ik worstel nog steeds geregeld met wat de meerwaarde is van wat ik doe, zeker als je het vergelijkt met de job van pakweg een chirurg of mensenrechtenactivist. Maar intussen begrijp ik beter dat ik met mijn skills wel degelijk een verschil kan maken in de wereld. Ik kies er daarom ook alsmaar bewuster voor om enkel samen te werken met opdrachtgevers die mijn waardes delen.”
“Ik kies er alsmaar bewuster voor om enkel samen te werken met opdrachtgevers die mijn waardes delen.”
Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? “Ecologisch bewustzijn, en vooral concrete acties rond het afremmen van de klimaatverandering, is het belangrijkste doel van onze generatie. We mogen echt niet zelfgenoegzaam zijn met de oppervlakkige veranderingen die we nu rondom ons zien. Ik zou heel graag een origineler antwoord geven, maar wat ben je met de Pantone-kleur van het jaar als de aarde in brand staat? De uitdagingen zijn zo immens en de mogelijke gevolgen zo verstrekkend dat geen enkele industrie er onderuit kan volgens mij. Ik heb het gevoel dat de hele problematiek voor veel mensen nog steeds ver van hun bed lijkt, of erger nog: een politiek topic. Het zal echter snel duidelijk worden dat dit ons allemaal aangaat. Dat gezegd zijnde vind ik niet dat het de gewone burger is die per se nog maar eens een tandje bij moeten steken. Belangrijke stappen in de juiste richting zullen van de grote spelers in de industrie, landbouw en tech moeten komen, en die gaan pas in actie schieten als de overheid ingrijpt. Een shift in onze levensstijl hoeft trouwens niet te betekenen dat we achteruit gaan, integendeel. We zullen wat oude gewoontes moeten loslaten, maar in de plaats komen ongelooflijk spannende nieuwigheden en opportuniteiten. What a time to be alive!”
Actrice Katrin Lohmann: “Het zou moeten doordringen dat investeren in mentale gezondheid, sociale relaties en cultuur noodzakelijk is”
Katrin Lohmann
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? “In mijn tweede jaar kleinkunst drukte muzikant Pieter-Jan De Smet ons op het hart dat creatief bezig zijn moet voelen alsof je in de zandbak zit: spelen, spelen, spelen… en niets zou zo lelijk zijn als kijken naar mensen die heel erg hun best doen. Uit mijn opleiding psychotherapie onthoud ik iets vergelijkbaars: Lean back! Neem een houding aan van niet weten, probeer niets te ‘doen’, maar luister vooral. Ook mijn huidige baas in de gevangenis van Antwerpen, waar ik dramatherapeute ben, waarschuwt voortdurend met ‘Werk nooit harder dan je cliënt’.”
“Creatief bezig zijn moet voelen alsof je in de zandbak zit.”
Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? “Het is duidelijk dat zowel binnen de kunsten als de welzijnssector inzet en professionaliteit zelden correct worden verloond en/of naar waarde worden geschat. Het zou maatschappelijk moeten doordringen dat investeren in mentale gezondheid, sociale relaties en cultuur noodzakelijk is, en op de lange duur geld zal besparen op het gebied van volksgezondheid. Wij, die in die sectoren werken, moeten beter voor onze waarde opkomen, ook op het gebied van financiële onderhandelingen. Te vaak compenseren we ook het structurele tekort aan middelen door gewoon harder te werken. En nog vaker accepteren we precaire arbeidssituaties, met name in de culturele sector. Allemaal omdat we zogezegd doen wat we graag doen — en daarvoor niet gewaardeerd hoeven te worden.”
Creative director Steve Brouwers: “Jongeren krijgen te weinig een stem terwijl ze vaak een uitgesproken mening hebben”
Steve Brouwers © Joris Casaer
Wat is het beste advies dat je ooit gekregen hebt? “Er is voor mij niet echt één specifiek advies dat me verder heeft gebracht, er zijn er verschillende. ‘Als je de wereld wil veranderen, begin dan met elke morgen je bed op te maken’ is een quote van een Navy Seal William H. McRaven, die ik een aantal jaren geleden tegenkwam toen ik research deed voor een project. Als je niet elke morgen de dag kan beginnen met een kleine handeling zoals je bed opmaken, dan zal je ook niet klaar zijn om de grotere zaken aan te pakken. En als de grotere zaken die dag dan niet lukken, dan kan je toch elke avond gaan slapen in een opgemaakt bed. Een mooie gedachte die ik elke morgen toepas en die me nog altijd doet glimlachen. Daarnaast zei George Lois, een Amerikaanse legendarische art director, me ooit: ‘‘Wat als…?’ is de kiem voor adembenemende creatieve ideeën’. Het was deze stelling die me bracht bij 44 creatieven om te praten over creativiteit en wat uiteindelijk mijn boek Creatives on Creativity is geworden. Een ander advies is dat je vooral elke dag moet opdagen en werken. Ideeën zijn één ding, maar de uitwerking duurt vaak lang en is niet altijd makkelijk, dus het is belangrijk om te volharden en erin te blijven geloven. Paula Scher tekende op een half uur het logo van Citibank op een servetje, maar het duurde nog anderhalf jaar voor het finaal verscheen in de wereld als nieuw logo van Citibank, ondanks het feit dat het gewoon de kleurenversie was van wat ze had getekend op het servetje.”
“Als je de wereld wil veranderen, begin dan met elke morgen je bed op te maken.”
Waarop moet nog meer ingezet worden in de toekomst? “Op samenwerken met jongeren. Als we deze tijden willen overleven, dan kunnen we niet alles zelf willen doen, we hebben de expertise van ervaren mensen nodig, maar ook van onbevangen jongeren die fris naar de toekomst kijken. Ik moet toegeven dat ik dat zelf misschien ook te weinig doe, maar onlangs moest ik jureren aan de Thomas More Hogeschool en ik vond de inzichten van de jongeren verhelderend en vaak zeer onverwacht. Jongeren krijgen te weinig een stem terwijl ze vaak een uitgesproken mening hebben, maar die wordt te vaak afgedaan als onwetend of niet haalbaar. Als we hiervoor zouden openstaan, dan ben ik ervan overtuigd dat dit ons allemaal veel verder kan brengen.”
Wil je weten wat Tom De Cock, Karen François, Jelke Stoop, Annelies Verbeke en Michael De Cock op deze vragen antwoordden? Ontdek het in dit artikel.
De antwoorden van Rizon Parein, Laurence Leenaert, Oana Bogdan, Dagmar Blommaert en Sam Bettens lees je in dit artikel.
Ontdek in dit artikel wat Soe Nsuki, Tom Struyf, Dirk Wynants, Klaas Rommelaere en Griet Depoorter antwoordden.
En in dit artikel vind je de antwoorden van Jaouad Alloul, Sep Verboom, Ramona Stoica, Katrien Vanderlinden en Kim Duchateau op deze vragen.
Ook Chokri Ben Chika, Lize Spit, Lies Mertens, Tim Vekemans en Leen Dendievel gaven hun antwoord op deze vragen. Ontdek ze in dit artikel.
