Groeien

voor

Zit je met wilde plannen of ambities in je hoofd? Vind je dat het tijd is om een nieuwe stap te zetten, maar weet je nog niet goed in welke richting? Of krijg je almaar meer opdrachten en groeit je onderneming je boven het hoofd? Wat je vertrekpunt ook is: om misstappen te vermijden, is het goed om stil te staan bij hoe je aan het groeien bent of hoe je wil groeien.



De verschillende groeifasen

Een groeiproces doet iets met jou. Als ondernemingen groeien, doorlopen ze drie fasen waarin jij telkens in een andere rol terechtkomt.

  • In een eerste fase begin je meestal als ‘expert’ in je eigen onderneming of organisatie. Je doet een beroep op je vakmanschap en/of creatief talent.

  • In een tweede fase evolueer je naar de rol van ‘manager’ en stuur je andere ‘experten’ aan. Je functionele of creërende rol moet daarbij steeds vaker plaatsmaken voor managementtaken (personeelsbeleid, financiering, administratie,...).

  • In een derde fase kan je nog verder doorgroeien naar de rol van ‘strateeg’, waarbij je vooral focust op het uitzetten van de strategische lijnen.

Samengevat: hoe meer je groeit, hoe meer je aan (in de plaats van in) je onderneming werkt. Elke rol vereist zijn typische competenties, maar natuurlijk heeft niet iedereen al die competenties in huis. Kijk waar je sterktes zitten en hoe je je zwaktes kan aanvullen.

Het spreekt voor zich dat nogal wat mensen in de creatieve sector worstelen met die veranderende rollen. De kans is immers groot dat je in de eerste plaats aan het ondernemerschap begonnen bent vanuit een creatieve of artistieke passie. Die passie verder ontwikkelen en uiten blijft waarschijnlijk ook je belangrijkste drijfveer.

De zin en onzin van een meerjarenplan

Heel wat managementliteratuur raadt aan om je groei zorgvuldig in een meerjarenplan te gieten, met strategische doelstellingen en acties. Daar valt in theorie wat voor te zeggen, maar de vraag is of dat in de praktijk ook lukt. Zeker in de creatieve sector, waar je doorgaans met nieuwe producten of diensten werkt, is zoiets niet vanzelfsprekend.

De kans is namelijk groot dat er al nieuwe opportuniteiten zijn opgedoken of dat de context al veranderd is tegen dat je je plan uitgewerkt hebt. Uit een onderzoek aan de Vlerick Business School blijkt zelfs dat de groei van eenmalige en langdurige snelle groeiers veel vaker het gevolg is van een ad hoc-beslissing om in te spelen op een plotse opportuniteit dan van een op voorhand vastgelegd formeel plan.

Moet je je groei dan helemaal niet plannen en alles aan het toeval overlaten? Natuurlijk niet. Het blijft cruciaal om kansen te herkennen en goede keuzes te maken. Daarbij spelen jouw organisatievermogen en je kennis een rol, maar ook je financiële reserves, de sterkte van je aanbod, de schaalbaarheid en de context waarin je werkt (een snel groeiende markt, de aanwezigheid van concullega's,...).

Focus kiezen

Groeien betekent vaak: twijfelen. Om te vermijden dat je je vooropgestelde ambities meteen weer in vraag stelt of dat je lukraak elke groeimogelijkheid aangrijpt, is het belangrijk dat je een duidelijk langetermijndoel voor ogen houdt. Deze focus moet aansluiten bij je eigen creatieve DNA, je waarden en je persoonlijke drijfveren.

Marketinggoeroe Simon Sinek verpakt deze focus als de ‘waarom?’-vraag. Als ondernemer ben je misschien geneigd om enkel na te denken over ‘wat’ je doet, en waarschijnlijk ook nog wel over ‘hoe’ je dat doet. Maar op de meest cruciale vraag, namelijk ‘waarom’ je doet wat je doet, moet je het antwoord misschien wel schuldig blijven. Toch stelt een duidelijk antwoord je in staat om betere keuzes te maken en duurzame intenties voor de toekomst te bepalen.

Neem de proef eens op de som:

Je kansen analyseren

Je hebt misschien moeite om je je toekomst in te beelden. Dan helpt het om je ambities concreet te maken door (mondeling of zelfs op papier) de zin ‘binnen vijf jaar wil ik…’ te vervolledigen. Door na te denken over marktverruiming kom je misschien nog op andere ideeën. Werk je met meerdere mensen samen? Zorg er dan voor dat je een duidelijke collectieve ambitie hebt en dat er een draagvlak voor is bij alle betrokkenen.

 

Wanneer je je groeiambities formuleert, duiken er meteen twee belangrijke vragen op:

  1. maak je de juiste keuzes?

  2. ben je in staat om die keuzes te realiseren?

Die vragen beantwoorden wordt een pak makkelijker met een SWOT-analyse — waarbij SWOT staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats. Deze veelgebruikte methode dient om een hele onderneming of een bepaald project te evalueren door sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen te ontdekken. We gidsen je er stap voor stap doorheen, tot je een concreet actieplan kan opstellen.

Stap 1: lijst je sterktes, kansen, zwaktes en bedreigingen op aan de hand van deze vragen

 

Sterktes

  • Over welke kwaliteiten beschik jij of beschikt je team?

  • Wat zijn de drie sterkste punten van je onderneming? Wat doe je beter dan je concullega's?

  • Wat zijn eigenschappen van je onderneming die je echt niet kwijt wil?

Kansen

  • Welke trends en evoluties in je omgeving bieden kansen om te groeien?

  • Welke veranderingen kunnen je prestaties verbeteren?

Zwaktes

  • Welke kennis en vaardigheden mis je?

  • Waardoor verlies je klanten of publiek?

  • Waar heb je in je organisatie last van? Wat moet er beter?

  • Waarom doen je concullega's het beter?

Bedreigingen

  • Van welke ontwikkelingen in je omgeving lig je wakker?

  • Wat belemmert je groei?

 

Stap 2: stel prioriteiten

Rangschik je antwoorden in elk van de vier vakken volgens hun belangrijkheid. De top drie helpt je om te kiezen op welke elementen je eerst wil werken.

Stap 3: zet je antwoorden tegen elkaar af

  • Welke sterkte kan je gebruiken om welke kans te benutten?

  • Welke sterkte kan je gebruiken om welke bedreiging tegen te gaan?

  • Welke zwakte kan je aanpakken om welke kans beter te benutten?

  • Welke zwakte kan je aanpakken om welke bedreiging te verminderen?

Stap 4: maak een actieplan

Als je in deze stap bent aanbeland, is het tijd om je conclusies te trekken: wat zijn de belangrijkste knelpunten en mogelijkheden waar je je in eerste instantie moet op concentreren om te kunnen groeien? Zet ze om in concrete doelstellingen met behulp van enkele goedgekozen vragen.

  • Wat ga je precies doen? Waarom? Hoe ga je dit doen?

  • Wanneer heb je je doel bereikt? Door doelstellingen met een meetbare vooruitgang te kiezen, kan je je grenzen duidelijker afbakenen.

  • Zijn je doelstellingen haalbaar; liggen ze binnen jouw bereik? Met andere woorden: heb je voldoende financiële middelen, kennis, vaardigheden en kwaliteiten? En zo nee, kan je ze ontwikkelen?

Lees in deze pdf alles over 'Evolueren als onderneming' in design.

Download de pdf

Events en workshops

De creatieve sector lééft. Dankzij deze events en workshops hou je de vinger aan de pols.