Als designer of modeondernemer beroep doen op een maatwerkbedrijf heeft zo zijn voordelen. Bovendien is zo’n samenwerking een erg inclusieve manier van ondernemen. An Boone van modemerk Mr. Manchette, Valerie Bervoet van designlabel Volmaakt en Marijke Beirens van papierwarenmerk Mumplanner getuigen over hun ervaringen.

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe artikels in dit magazine? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

Op doeners.be vind je alle maatwerkbedrijven in Vlaanderen. Maatwerkbedrijven stellen mensen die niet gemakkelijk een job vinden op de gewone arbeidsmarkt, te werk. De bedrijven maken in de eerste plaats werk van het realiseren van maatschappelijke meerwaarden, zoals jobcreatie voor een kwetsbare groep werkzoekenden en duurzaamheid. De branches waarbinnen deze bedrijven actief zijn, gaan van assemblage, drukwerk, groenwerk en verpakking tot consultancy, fietsmobiliteit, hergebruik en voeding. Oplages kunnen variëren van bedrijf tot bedrijf, van 1 stuk tot min. 1.000 stuks bijvoorbeeld. Op de site kan je makkelijk zoeken op locatie of type activiteit. Door zo’n samenwerking aan te gaan, onderneem je bovendien inclusief en help je mee aan de realisatie van de Sustainable Development Goals (SDG's) van de Verenigde Naties. 

An Boone, Mr. Manchette: “Ik vind het belangrijk dat mensen met beperkte kansen op de arbeidsmarkt deel kunnen uitmaken van de maatschappij”

An Boone, die in 2019 het duurzame hemdenlabel Mr. Manchette oprichtte, werkt voor verschillende zaken in haar bedrijf samen met maatwerkbedrijven. Zowel voor drukwerk en hangtags als occasionele textielopdrachten doet ze beroep op mensen met beperkte kansen op de arbeidsmarkt, vooral omwille van het sociale karakter.

Arcor

Medewerkster Arcor en An Boone

Arcor

Medewerkster Arcor

1. Waarvoor doe je beroep op maatwerkbedrijven?

Ik doe regelmatig beroep op Ryhove voor het drukwerk van Mr. Manchette en ook voor de hangtags van de kledingstukken. Voor de productie van mondmaskers ging ik in 2020 in zee met Arcor, De Welvaartkapoen en De Kemphaan. Nadien werkte ik met Arcor verder samen voor verschillende opdrachten zoals een project van dekbedden uit reststoffen, zakdoeken en hobbytassen. De Welvaartkapoen deed onlangs ook een specifieke uitvoering aan hemdenjurken. Daarnaast heb ik ooit door Timmerwerkt een rek laten maken dat ik nu nog steeds op beurzen gebruik om mijn hemden te etaleren. Ik heb ondertussen dus wel wat ervaring met zo’n bedrijven.

2. Waarom zou je andere ondernemers aanraden om met zo’n bedrijven te werken?

De grote meerwaarde zit voor mij in het feit dat het werk in België kan gebeuren, aan eerlijke en voordelige prijzen. Ook de kleinschaligheid van de productieateliers en de flexibiliteit die daaruit voortvloeit, zorgen ervoor dat het heel aangenaam werken is. De meeste van die bedrijven kunnen een relatief kleine opdracht makkelijk op korte termijn opnemen. In een ‘gewoon’ bedrijf schuif je achteraan in de planning aan, waarbij we vaak spreken over maanden, terwijl dit bij maatwerkbedrijven meestal over een veel kortere termijn gaat.

Ik heb voor een aantal zaken binnen Mr. Manchette bewust geen offertes opgevraagd bij reguliere textielbedrijven, net omdat ik er de voorkeur aan geef om met maatwerkbedrijven. Ik hou er wel rekening mee dat het werk niet te complex mag zijn.

“De grote meerwaarde zit voor mij in het feit dat het werk in België kan gebeuren, aan eerlijke en voordelige prijzen.”

An Boone,

Mr. Manchette

De medewerkers van een maatwerkbedrijf zijn enorm fier op hun werk, ze glunderen echt wanneer je hen zegt dat je hun werk goed vindt. Je ondersteunt hen door hen zinvol werk te geven. Sommigen vinden het interessant om eens aan een nieuwe, andere opdracht te werken, anderen verkiezen de gekende routine. Het mooie aan maatwerkbedrijven is dat er binnen het bedrijf opleidingen gegeven worden, waarbij er gekeken wordt naar ieders capaciteiten. Wat geeft iemand energie en waar is iemand goed in? Daarop voldoende focussen als werkgever is iets dat in mijn ogen te weinig gebeurt in het reguliere arbeidscircuit.

3. Waarom vind jij het belangrijk om samen te werken met maatwerkbedrijven?

Ik werk in eerste instantie samen met zo’n bedrijven omwille van het sociale aspect. Vanuit een waardegedreven idee vind ik het belangrijk dat iedereen deel mag uitmaken van de maatschappij. Zonder een job ben je vaak minder betrokken in het leven. Via tewerkstelling help je de eigenwaarde van deze mensen te versterken. Het is een andere manier van werken, dat wel. Soms zal er iets meer tijd kruipen in voorbereiding of briefing rond hoe bepaalde dingen juist moeten gebeuren. Maar eigenlijk is er zeer veel mogelijk, de samenwerking is vooral afhankelijk van hoe jij jezelf openstelt naar hen.


Valerie Bervoet, Volmaakt: “We bekijken wat er mogelijk is op vlak van materialen en technieken, al willen we hen ook een beetje uitdagen”

Volmaakt bouwt aan een inclusieve wereld door middel van design. Het Gentse designlabel verbindt ontwerpers en maatwerkbedrijven en ontwikkelt sociaal duurzame designproducten. Daarnaast begeleidt Volmaakt trajecten met maatwerkbedrijven in productontwikkeling en vermarkting. Valerie Bervoet is de bezieler van het project.

1. Hoe is Volmaakt precies ontstaan?

Vanuit mijn werk als retaildesigner leerde ik in 2012 Ron Hermans, voormalig directeur van maatwerkbedrijf Labeur, kennen via een opdracht voor een winkelinrichting voor Oxfam, dat voor de uitvoering wilde samenwerken met een maatwerkbedrijf. Het was mijn eerste kennismaking met zo’n bedrijf. Nadien volgden er nog zo’n samenwerkingen en zo ben ik het potentieel ervan beginnen inzien. Met een aantal ontwerpen op zak zijn Ron en ik op een gegeven moment naar stad Gent gestapt, voor de aanvraag van een co-creatietraject in het kader van het initiatief ‘Sociaal gemaakt’. Enkele maanden later kregen we een go, waarna het traject onder begeleiding van Ministry of Makers van start ging. Samen met ontwerpers als Sep Verboom en Cas Moor brachten we in 2018 een eerste designcollectie uit, die we — nu nog steeds — via eigen en externe kanalen verkopen. Toen het project dat vanuit de stad gefinancierd werd op zijn einde liep, besloten Ron en ik om er een vzw van te maken. Sindsdien matcht Volmaakt niet alleen designers aan maatwerkbedrijven voor de creatie van designproducten, maar helpen we deze bedrijven op hun vraag ook met productontwikkeling en vermarkting van creaties.

Kringwinkel Open Plaats

Project Plantaardig Groen, Kringwinkel Open Plaats voor Volmaakt

Weerwerk

Project Verlichting, Weerwerk voor Volmaakt

2. Wat houdt zo’n designtraject met een maatwerkbedrijf in?

We begeleiden hen op verschillende vlakken doorheen het proces: van het concept, de matchmaking met een designer en de analyse (briefing, bezoek werkplaats, onderzoek van materialen en technieken) tot het aftoetsen van de eerste ideeën, het plan van aanpak voor de productie, en uiteindelijk de marketing en verkoop. We bekijken wat er mogelijk is op vlak van materialen en technieken, al stellen we soms ook nieuwe productieprocessen voor. We willen hen een beetje uitdagen. Zo stelde maatwerkbedrijf Weerwerk, dat zich normaal gezien bezighoudt met de assemblage van elektrische zekeringskasten, ons de vraag of we konden helpen met een project waarop hun medewerkers écht eens fier konden zijn. We besloten om hen te begeleiden in de creatie van verlichting. We werkten daarvoor samen met productontwikkelaar Dries Sabbe die het keuringsdossier heeft opgemaakt, een stappenplan voor de medewerkers heeft uitgewerkt en een toonmoment van de uitvoering in het atelier heeft voorzien. De producten die worden gemaakt, worden ook altijd verkocht.

De Kemphaan

Project OMG Van Eyck was here, De Kemphaan voor Volmaakt

Toen we in 2020 aan onze tweede collectie van designproducten werkten, kwamen we tot de vaststelling dat het veel sterker is om een project rond een bepaald thema naar buiten te brengen dan een collectie met meubilair en verlichting. Zo is bijvoorbeeld het verhaal van de banners van de Van Eyck-expo die we tot tassen omvormden, veel makkelijker over te brengen.

Vaak gaat het om circulaire projecten. Onlangs werkten we aan een project voor De Kringwinkel. De Kringwinkel haalt regelmatig huizen leeg, met veel planten die ze weggooit omdat ze niet meer kunnen verkocht worden in de winkels. Het leek ons een goed idee om daar iets mee te doen. We lanceerden een oproep voor nog meer ‘afgedankte’ planten en lieten de medewerkers van Kringwinkel Open Plaats de plantjes verzorgen en er plantenhangers mee maken, die dan uiteindelijk opnieuw werden verkocht in De Kringwinkel. Het project kreeg lokale media-aandacht en was een groot succes.

3. Wat brengt de toekomst voor Volmaakt?

We hopen nog veel te kunnen samenwerken met maatwerkbedrijven. Ondertussen hebben we een netwerk van designers en maatwerkbedrijven opgebouwd en weten we waar je terecht kan voor bepaalde types van fabricages en machinale en manuele bewerkingen. Dat willen we verder uitbouwen om in de toekomst nog beter te kunnen inspelen op vragen van maatwerkbedrijven. Zo kunnen we nog meer inzetten op het binnenbrengen van innovatie in die bedrijven.

“We willen ons netwerk verder uitbouwen om in de toekomst nog beter te kunnen inspelen op vragen van maatwerkbedrijven.”

Valerie Bervoet,

Volmaakt


Marijke Beirens, Mumplanner: “Om de samenwerking tot stand te kunnen brengen moest het volledige productieproces opgedeeld worden in kleine deelhandelingen”

In 2017 besloot Marijke Beirens met Mumplanner gepersonaliseerde agenda’s op de markt te brengen. Bij de opstart koos ze heel bewust voor een samenwerking met een maatwerkbedrijf. Ondertussen werkt ze al enkele jaren samen met het Limburgse Bewel voor de productie van agenda’s en lederwaren.

Bewel

Marijke Beirens en medewerkster Bewel

Bewel

Materiaal Mumplanner bij Bewel

1. Wat doet Bewel precies voor Mumplanner?

Onze producten worden volledig met de hand gemaakt door mensen die moeilijk werk vinden op de reguliere arbeidsmarkt. Om de samenwerking met Bewel tot stand te kunnen brengen moest het volledige productieproces opgedeeld worden in kleine deelhandelingen zodat ze op een eenvoudige manier uitgevoerd zouden kunnen worden door de medewerkers. Dat heeft wel wat tijd in beslag genomen, maar ondertussen loopt de samenwerking enorm goed en schat ik dat er dagelijks zo’n tien mensen in verschillende afdelingen zoals de stikkerij, pick & pack-afdeling en de boekbinderij aan het werk zijn voor Mumplanner.

“Wij hebben in de voorbije jaren een band opgebouwd met ‘onze’ medewerkers. Elke week springen we binnen en bespreken we de stand van zaken.”

Marijke Beirens,

Mumplanner

2. Stootten jullie op moeilijkheden?

Omdat onze agenda’s gepersonaliseerd worden, is elk product uniek. Daarom verkopen wij onze agenda's enkel via de webshop. Het verzenden van de pakketten deden wij zelf tot midden 2020. De aantallen werden echter te groot en we kregen dit niet meer gebolwerkt. Bewel stelde voor om ook dit proces voor hun rekening te nemen. Omdat we een tamelijk uitgebreid assortiment hebben, ging er wel eens iets fout, voornamelijk omdat er geen aangepaste software voorhanden was. Mijn man, die burgerlijk ingenieur is, ging aan de slag en ontwikkelde een softwaresysteem waarmee iedereen, ook medewerkers van een maatwerkbedrijf, een foutloze ‘pick & pack’ van een bestelling kan doen. Vorige zomer was er een proefperiode en ondertussen is dit systeem volledig in werking. Er wordt nu zelfs gekeken om dit programma verder uit te breiden zodat dit ook voor andere klanten van het maatwerkbedrijf kan gebruikt worden.

3. Hoe verloopt het contact met het maatwerkbedrijf?

Wij hebben in de voorbije jaren een band opgebouwd met ‘onze’ medewerkers. Elke week springen we binnen en bespreken we met de monitoren en de medewerkers zelf tegen welke problemen ze aanlopen. Het is fijn om te zien hoe ze steeds meer zelf met oplossingen komen en vooral hoe trots ze zijn op het werk dat ze voor Mumplanner doen.


In de provincie Oost-Vlaanderen loopt momenteel een oproep voor een subsidie (25.000 euro) voor de bevordering van innovatie en professionalisering door samenwerking tussen reguliere ondernemingen en maatwerkbedrijven. Een aanvraag indienen kan ten laatste op 30 september van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin het project plaatsvindt. Ook in de provincie Vlaams-Brabant bestaat een soortgelijk subsidiereglement om de tewerkstelling van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te bevorderen, waarbij de samenwerking tussen sociale economie en reguliere economie centraal staat. Subsidies bedragen maximaal 40.000 euro en kunnen elk jaar aangevraagd worden uiterlijk 31 maart. 

Check ook deze getuigenissen van ontwerpers Ann Van Hoey, helen b, Pieter Dondeyne (Circular Matters) en Soraya Wancour (Studio AMA) rond het samenwerken met maatwerkbedrijven.