Sinds 2015 vormen Siona Houthuys, Mirke Kist en Nele Eeckhout Audiocollectief SCHIK. Na hun studies woordkunst maakten ze de podcastreeks Roes, die het startschot was om zich verder te specialiseren in het maken van podcasts en het zoeken naar de grens tussen radio en theater. Met Bob en El Tarangu werden ze meteen op de kaart gezet als vernieuwende podcastmakers. Wij gingen in gesprek met Nele om te luisteren naar hun visie en aanpak.

Bob (2017), gemaakt voor VPRO, is een documentairepodcast en vertelt het verhaal van een demente vrouw die terugdenkt aan haar jeugdliefde Bob. Maar haar dochters twijfelen aan haar gevoel voor realiteit. El Tarangu (2019), een coproductie van VPRO, NPO Radio 1, Sporza en OpenVRT, is een zesdelige podcastreeks waarin op zoek gegaan wordt naar een man die eigenlijk in zijn graf hoorde te liggen.

Siona Houthuys, Mirke Kist en Nele Eeckhout van Audiocollectief SCHIK

Siona Houthuys, Mirke Kist en Nele Eeckhout van Audiocollectief SCHIK

Wat is Audiocollectief SCHIK?

  • bestaat uit Siona Houthuys, Mirke Kist en Nele Eeckhout; twee Belgische dames en één Nederlandse
  • creëert sinds 2015 radiodocumentaires, podcasts, sound design en live performances
  • maakte in 2016 een geluidswandeling Blijkbaar Heb Je Nog Ongeveer Hetzelfde Nummer die werd geselecteerd voor de IDFA DocLab Competition for Digital Storytelling 2016
  • maakte met Bob de eerste Europese podcast die geselecteerd werd voor het International Documentary Filmfestival Amsterdam, die ook de publieksprijs bij De Tegel won en werd uitgeroepen tot beste podcast bij de Dutch Podcast Awards in 2018
  • www.collectiefschik.com

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe artkels in dit magazine? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

Hoe zijn jullie op het idee gekomen om samen podcasts te gaan maken?

We hebben elkaar leren kennen aan het Conservatorium in Antwerpen tijdens de opleiding woordkunst. We hebben ons eindwerk aan dezelfde tafel gemaakt. We gaven toen feedback op elkaars werk en zo is de samenwerking spontaan ontstaan.

Mensen beweren altijd ergens ‘ingerold' te zijn, maar dat is effectief hoe het bij ons is gegaan.

We waren alle drie erg gebeten door datgene waar we mee bezig waren. Niet veel later werd ons gevraagd een kleine podcastreeks te maken voor VPRO Dorst, het jongerenplatform bij de VPRO. Roes was het resultaat, maar daar durven we nu eigenlijk niet meer naar te luisteren. We waren toen echt nog groen. Na Roes werkten we aan de podcast Bob. Van toen af waren we eigenlijk echt vertrokken.

Vanwaar komt de naam SCHIK eigenlijk?

Aan het Conservatorium bleven we in het laatste jaar met drie meisjes over. Omdat we ons altijd met z’n drieën verplaatsten, kregen we de bijnaam ‘de schikgodinnen’. Beetje truttig, vonden we toen. Uiteindelijk zijn we toch met die naam verder gegaan, want de schikgodinnen uit de mythologie zijn ook met drie. De drie godinnen houden de levensdraad vast. Eentje spint, eentje meet en de andere knipt. Het komt een beetje overeen met het werk wat wij doen. En we gaan dan ook aan de slag met de levens en verhalen van echte mensen. Het is misschien wat arrogant om jezelf natuurlijk zo te noemen, maar het heeft wel gewicht. Het is als het ware een mythologische overdrijving van wat we doen.

Met z’n drieën werken lijkt me niet altijd evident. Hoe zijn de taken verdeeld?

Iedereen doet eigenlijk alles. Het zou makkelijk zijn als er een hiërarchie was, als iemand de baas was of als ieder een specialiteit had. Maar dat is niet zo. Wij doen alle drie opnames, interviews, montages en sound design.

We hebben allemaal evenveel recht op het bepalen van de spanningsboog.

We discussiëren dan ook altijd heel lang over een productie. Er is geen democratie. Het is niet zo dat de meerderheid wint. We blijven eigenlijk discussiëren totdat we er helemaal uit zijn. Naast onze professionele samenwerking zijn we ook goede vrienden. Dat is ook interessant. Sommige dingen zeg je als collega, andere als vriendin. Dat maakt het soms ook wel complex, omdat de grens moeilijk te bepalen is. We hebben ondertussen wel al wat moeilijke, professionele waters doorzwommen. Het feit dat we nog altijd vrienden zijn, is niet toevallig.

Podcast Bob © SCHIK

Podcast Bob © SCHIK

Wat hebben jullie geleerd over samenwerken sinds jullie start?

Ik denk dat we enorm veel hebben bijgeleerd. We hebben onze job zelf gecreëerd, zelf verzonnen. Dan moet je geen verantwoording afleggen aan een baas, maar wel aan elkaar. Op school hadden we een docent die zich al eens kon verzetten en die we konden zien als onze gemeenschappelijke vijand. Maar toen we afstudeerden, werden we ons zeer bewust van het feit dat die gemeenschappelijke vijand wegviel. We bespreken nu alles. Dat is iets dat we echt geleerd hebben. Benoem op tijd en genoeg waarmee je zit. Luister ook naar elkaar. Dat klinkt cliché, maar dat is echt nodig.

Meer en meer bedrijven en organisaties zetten in op podcasts. Vanwaar komt die plotse aandacht voor podcasts eigenlijk?

We vragen het ons ook af. Het is een heel traag medium. Misschien net daarom, want het is prikkelvrij.

Als een podcast echt goed is, kom je in een soort van stolp terecht en dat is een vrij unieke ervaring.

Mensen hebben dat ontdekt en zien het als een soort van nieuw medium om een verhaal te vertellen. Je kan het vergelijken met een boek lezen of een serie bekijken. Er is een zelfde drang om te willen weten wat er gaat gebeuren. Er werd lange tijd beweerd dat de podcast een hype was. Maar ondertussen denken we niet dat het medium snel zal verdwijnen. Het is een nieuwe manier van verhalen vertellen. Daar stonden we eigenlijk niet zo bij stil, toen we ermee startten.

Hoelang werken jullie gemiddeld aan een podcast?

Tot in het oneindige (lacht). En er is altijd te weinig tijd. Eerst moeten we natuurlijk op zoek naar de nodige fondsen, vervolgens kan het onderzoek beginnen. Dan moet het script geschreven worden, de opnames zijn de volgende stap. Nadien volgt de montagefase, wat al gauw enkele maanden voltijds werk in beslag neemt. Voor een grote productie, zoals voor Bob, rekenen we een jaar.

Podcast El Tarangu © SCHIK

Podcast El Tarangu © SCHIK

Naast het maken van podcasts zetten jullie ook in op sound design en live performances.

Inderdaad. Het oorspronkelijke doel van ons audiocollectief is om niet enkel podcasts te maken. Zo maakten we een audiowalk en een voorstelling in het donker met koptelefoons. Van de podcastreeks Bob hebben we ook een interactieve liveshow op poten gezet. We zijn dus ook op zoek naar mengvormen, naar manieren waarop audio bijvoorbeeld in een theater kan werken. Al hebben we met het maken van podcasts momenteel onze handen wel vol.

Op welke manier zetten jullie jullie podcasts in de markt? Hoe belangrijk is de communicatie en marketing ervan?

Wij zijn daarvoor heel erg gezegend met de samenwerking met VPRO. Eindredacteur Randy Vermeulen is daar van in het begin heel duidelijk over geweest met ons: overleg goed met het marketingteam en zorg voor sterke beelden van jullie werk. Ons werk is eigenlijk niet zo makkelijk om vast te leggen in een visuele taal. Wij zijn audiomensen en denken ook niet in beelden. We werkten daarom al twee keer samen met het Nederlandse vormgeversduo From Form voor Bob en El Tarangu. Zij vertalen onze podcasts in beelden. Het is leuk om te zien hoe goed ze ons begrijpen. Zo een samenwerking is superbelangrijk. Voor het fotomateriaal doen we beroep op een professionele fotograaf. Iedereen moet bij zijn ding blijven. Onze taak is om het verhaal te maken. Het is iemand anders zijn job om het in de markt te zetten.

Wat zijn jullie toekomstplannen?

Ons echte businessplan moeten we herzien. We wilden eigenlijk naar een bedrijfsstructuur gaan. We zouden startsubsidies vragen bij het Vlaams Journalistiek Fonds, maar dat is onlangs afgeschaft. We zijn zeker niet de enigen die daardoor geraakt worden. We zijn geraakt in een zeer embryonale fase en dat doet pijn. We zoeken nu naar een manier om ons productioneel beter te organiseren en iets onafhankelijker te worden.