Doen wat goed is voor een stad, is wat Dirk Somers met zijn architectenbureau Bovenbouw tracht te bereiken. Het revolutionaire zit hem in de subtiliteit en in de verscheidenheid in zijn portfolio, dat niet wordt gekenmerkt door één stijl, maar in grote mate bepaald wordt door de lokale context en de dialoog met de opdrachtgever.
Dirk Somers © Bart Kiggen
Bovenbouw opereert voornamelijk in België. Is het klimaat hier gunstig voor architectuur?
Jazeker. Mijn buitenlandse collega’s kijken met grote ogen naar wat er in België gebeurt. Zo’n 15 jaar geleden was het al Nederland wat de klok sloeg, maar dat lijkt nu veranderd te zijn. In België geeft de overheid veel meer kansen aan jong talent en dat is gunstig voor het klimaat. Aan startende architecten zeg ik: 'Ga ervoor en mik hoog.'
Wordt architectuur als discipline voldoende gewaardeerd door opdrachtgevers?
Ja, op het vlak van beleid is er ook veel gebeurd in België. Opdrachtgevers mikken nu meer op kwaliteit, en ze denken avontuurlijker dan voorheen. Een tijdje geleden werd architectuur nog via de achterdeur binnengesmokkeld: het moest voorzichtig zijn en het mocht niet té expliciet zijn. Nu verwacht de maatschappij meer van architectuur. Het mag best bijzonder zijn.
Is de inhoud van jouw beroep sterk veranderd doorheen de jaren?
Mijn job wordt steeds ingewikkelder, mede door de energievereisten en de regelgeving rond toegankelijkheid, brandveiligheid, akoestiek etc. Architectuur wordt daardoor ook duurder, met als gevolg dat mensen kleiner gaan wonen. Kijk naar nieuwbouw: als het aan projectontwikkelaars ligt, gaan we 'om ter kleinst' wonen. Wist je dat bijna de helft van de huishoudens in Antwerpen slechts uit één persoon bestaat? De combinatie van kleinere gezinnen en het technisch complexer worden van architectuur, heeft gezorgd voor een algemene daling van vierkante meters. Ook de eisen voor de afwerking liggen minder hoog.
Kan je als architect creatief te werk gaan met minder?
In principe wel. Wanneer klanten een lager budget hebben en bereid zijn om hun verwachtingen hieraan aan te passen, is er ruimte om creatief te zijn met simpele materialen. Er wordt weleens gezegd dat je met minder geld creatiever kan zijn, maar daar zijn toch wel grenzen aan.
Ondertussen moet je wel een zaak met 15 man personeel draaiende houden. Ben je naast een goede architect ook een goede manager?
Die 15 werknemers zijn voor mij persoonlijk echt wel het maximum. Ik wil met iedereen kunnen samenwerken. Daarom zijn er binnen het bedrijf mensen die de typische managementtaken van mij overnemen, zodat ik me kan focussen op mijn core business: ontwerpen en deelnemen aan wedstrijden. Op je eentje alles aankunnen, is ondenkbaar. Een goed team is onmisbaar.
Lijkt het concept 'levenslang wonen' voorbijgestreefd?
Onze woonomgeving wordt aangepast aan onze levensstijl. Vroeger bouwde je één keer en bleef je daar een eeuwigheid wonen. Nu trekken mensen de stad in om te studeren, en blijven ze daar hangen of ze keren terug naar de rand, op zoek naar meer groen. De mobiliteit is veel groter geworden. Ikzelf woon in de stadskern en het doet me plezier om te zien dat de stad opnieuw aantrekkelijk wordt als woonplaats. Ik geloof sterk in goede straten met goede woningen. Een straat werkt, want het brengt mensen samen. En cohesie is exact wat een stad nodig heeft.
Dit interview werd afgenomen naar aanleiding van Antwerp.Works, het festival rond creatief ondernemen dat plaatsvond eind september 2016. Foto's © Bart Kiggen
