Toegegeven, falen komt nog harder aan voor perfectionisten. Mensen die niet alleen gepassioneerd zijn door hun job, maar zich er ook mee identificeren. Ianka Fleerackers kan ervan meespreken. “Ik herinner me nog goed hoe ik in het begin van mijn carrière een van mijn allereerste huilscènes speelde waarbij Kulderzipken (de protagonist in de Vlaamse jeugdserie Kulderzipken, nvdr) stierf”, steekt ze van wal. “Ik moest servetten in de lucht gooien, maar de scène was zo dramatisch dat het een domme handeling leek. De angst om te falen overheerste. Uiteindelijk raakte Jan Decleir, die de rol vertolkte, nogal geïrriteerd omdat het zo lang aansleepte. Dat was schrikken, maar ik snapte hem wel. Hij vond dat ik de servetten gewoon in de lucht moest gooien.”

Dezelfde terughoudendheid zien we terug bij Annelies Timmermans. De vrouw besloot begin 2018 haar gelijknamige handtassenlabel stop te zetten. Dat deed ze toen het atelier waarmee het label samenwerkte, besloot om te stoppen. Ze zag het niet zitten om de handen in elkaar te slaan met een nieuwe partner.

Ik wilde vooral alles zelf doen en had de neiging om alle bedrijfsgerelateerde zaken naar mij toe te trekken.

“Persoonlijk heb ik enorm veel moeite met loslaten. Als oprichtster en zaakvoerder betaal ik aan het einde van de rit de rekening. Maar nu ik erop terugkijk, had ik misschien sneller iemand aan mijn zijde moeten nemen als klankbord. Ook had ik bepaalde dingen die komen kijken bij een bedrijf beter aan iemand anders overgelaten.”

Als interviewer en professioneel storyteller kan ik me absoluut terugvinden in de vertelsels van Fleerackers en Timmermans. Toen ik net in het vak was gestapt als zelfstandige, had ik iets gevonden wat me veel zelfvertrouwen gaf. Het deed me de onzekere jaren, het tijdperk waarin weinig tot geen mensen in me geloofden, vergeten. Dat maakte dat ik 7/7 werkte en weinig sliep. Hoe meer ik werkte, hoe meer bevestiging en goedkeuring ik van de buitenwereld kreeg voor de resultaten. Tot er op een moment toch eens negatieve feedback kwam op een tekst die ik had geschreven. De reden dat die zo hard aankwam? Ik had me zodanig op mijn werk gestort, dat mijn beroep synoniem was voor mijn persoonlijkheid. Ik voelde me aangevallen en het leek alsof ik had gefaald.

“Timing is natuurlijk een belangrijk aspect in het bedrijfsleven”, erkent Timmermans. “Hoewel er veel wordt gehamerd op snelheid, is het in sommige gevallen beter om de dingen op je eigen tempo te doen. In november 2008 kwam ik op de proppen met mijn eerste collectie. Nadien heb ik langzamerhand mijn collectie uitgebreid tot 25 stuks. De groei liep als een trein, want op een gegeven moment hadden we zelfs twintig winkels. Toch hebben we daar in totaal tien jaar over gedaan. Ik wilde zelf de controle bewaren over het tempo waaraan we groeiden. Grote en onbezonnen plannen zeiden me weinig, ik wilde eigenlijk vooral berekende risico’s nemen. Daarom heb ik op een bepaald ogenblik besloten om de verkoop in andere winkels die onze collectie afnamen, stop te zetten. Zo kon ik me richten op de eigen winkels. De ambitie was er en ik wilde een trapje hoger gaan. Dat plan heb ik uiteindelijk stopgezet toen ons atelier bekendmaakte ermee te stoppen.”

Tijd is vaak een probleem.

“Jo De Poorter (Vlaamse radio- en televisiepresentator, mediatrainer, journalist en auteur, nvdr) zei me eens: ‘Ik heb de tijd gekregen om te groeien’. Maar vandaag krijg je die tijd niet zomaar. Zeker in de sector waarin ik ben gegroeid, begin je en word je na een tijd vervangen. Op tv ben je bijna een wegwerpstuk. Jammer, want kennelijk ziet niet iedereen in dat groeien tijd vraagt. In de start-upwereld is dat ook zo: je moet snel een enorm schaalbaar product ontwikkelen. En dat gaat soms ten koste van heel wat mooie ideeën die helaas te vroeg op de markt komen en zo geen draagvlak van bijvoorbeeld een investeerder krijgen.”

Ondanks het feit dat Timmermans de boeken heeft gesloten, heeft ze allerminst spijt van haar onderneming.

In feite heb ik niet eens het gevoel dat ik heb gefaald.

“Dat zou ook geheel onterecht zijn geweest, gezien de positieve reacties die ik altijd kreeg — zelfs toen ik bekendmaakte ermee te kappen. Mensen hebben duidelijk de weg gevonden naar Belgisch ontwerp en er een liefde voor ontwikkeld. In de maatschappij van vandaag willen kopers —B2B of B2C — vooral de achtergrond achter een product kennen. Authenticiteit is dus meer dan gewoon een buzzword. Weet ook dat het hier totaal niet om een faillissement gaat: ik ben gestopt met een positieve rekening. Dit is eerder een pauze om te bezinnen en te kijken naar de volgende stap.”

Ook Fleerackers blijft timmeren aan de weg naar succes, die ze goed lijkt te bewandelen. Met Thought Leaders Academy leert ze sprekers en sprekers in wording de kneepjes van storytelling. “Ik wil sprekers de ruimte geven om te falen”, klinkt het. “Maandelijks komen ze langs en beoefen ik samen met hen de juiste technieken. Telkens geef ik hen expliciet mee: ‘Durf op je bakkes te gaan. Ga gerust over je grens, want hier ben je veilig.’

Toch gelooft Fleerackers dat falen zich niet binnen gesloten ruimten moet beperken. Meer nog, ze wil dat de overheid het thema actief stimuleert in alle sectoren, dus ook de creatieve. “Creatievelingen zijn soms nog te veel afhankelijk van tussenpersonen die hen mee onder druk zetten”, gelooft ze. “Dat is eerlijk gezegd ook de reden dat acteren bij mij niet op de eerste plaats staat. Daar is er te weinig ruimte voor ondernemerschap. En als onderneemster heb ik, mede door te falen, sterker kunnen groeien dan ooit tevoren.”