Misschien is het net omdat textiel zo oud is, vol traditie, met kennisoverdracht over de eeuwen heen, dat het materiaal zoveel experiment verdraagt. Het Nederlandse TextielLab van het Textielmuseum, het Fashion & Textiles Innovation Lab van de Hogeschool Gent en het Fab(ric) Lab van TIO3 in Ronse bieden heel wat mogelijkheden om aan te slag te gaan, al dan niet onder begeleiding van experten.

Het Textiellab in het Nederlandse Tilburg is een internationaal kenniscentrum, een plek waar innovatie begint. Het werkt graag samen met designers en modeontwerpers aan zeer aparte nicheprojecten. Het richt zich vooral op inrichtings- en vormgevingsprojecten (binnen design en mode) en kunst.

Wat het Textiellab zo’n fijne plek maakt, is dat het in het Textielmuseum is ingebed. Denk aan de machinekamers in het MIAT, maar dan met een centraal, hedendaags atelier met machines en nieuwe technologieën. Het is een open plek waar gecreëerd wordt. Je ziet ontwerpers samenzitten met het technisch team om oplossingen te bedenken. Machines ratelen, printen, weven en borduren. Mensen tuften. Terwijl je kijkt, wordt een handdoek geweven of zie je een experimenteel kledingstuk vorm krijgen.

In het TextielLab kan je terecht voor heel wat technieken: weven, breien, borduren, tuften, laseren en passementen. Daarnaast is er een gigantische collectie garens, die kan besteld worden.

Je kan als student, ontwerper of bedrijf een aanvraag indienen om bij hen te werken. Dit gebeurt online en na een bezoek ter plekke, zodat je een goed zicht hebt op de beschikbare machines en technieken en met de staf gesproken hebt. Aanvragen worden beoordeeld op motivatie, innovatie (technisch of qua materiaal) en artisticiteit, door een commissie van teamleden. Er hangt een prijskaartje aan het gebruik van machines en expertise, dat verschilt voor studenten en professionelen.

Een 30-koppig team waaronder heel wat experten, een uitgebreide bibliotheek, de museumcollectie, een stalenkamer en een textielwarenkast maken het de moeite om daarvoor naar Nederland te gaan. 

Het Fashion & Textiles Innovation Lab was vroeger beter gekend als het Textielinstituut in de Voskenslaan. Ondertussen verhuisde het een beetje verder naar de ruime site rond Flanders Expo. Het FTI Lab is er voor textiel en kleding en richt zich naar studenten, ontwerpers en bedrijven. Ook hier staat experiment centraal, maar gaat het meer om evoluties in de maakindustrie en het inspelen op grote, maatschappelijke trends. 

Bij textiel ligt de nadruk op engineering en de veredeling van textiel. Bij kleding ligt de focus dan weer op expertise inzake het ontwerpen en confectioneren van consumer goods (kledij, tenten, bagagerie,…) uit flexibele materialen zoals textiel en plastics.

Het FTI Lab heeft experts en expertise, ondermeer in patronen, gradaties, smart materials, sustainable textiles, virtual prototyping en body scanning. Daarvoor zijn naast de nodige experten ook heel wat machines en software aanwezig: CAD/CAM software, een 3D-bodyscanner, digitale printers, automatische cutters, confectiemachines, weefgetouwen, breimachines, een fantasiespinmachine en verf- en coatingapparatuur.

Wil je samen met de experts aan de slag met de machines van het FTI Lab? Dat kan na afspraak.

In de groene heuvels rond Ronse staat een voormalig militair hospitaal, de thuisbasis van TIO3. TIO3 is een textielinnovatiecentrum waar creativiteit, onderzoek, wetenschap en industrie worden samengebracht om kruisbestuiving te ondersteunen en te versnellen.

Dat gebeurt ondermeer door het Fab(ric) Lab, een ruimte die bedoeld is om te experimenteren met bestaande én vernieuwende textieltechnologieën. Je kan hier terecht voor de uitwerking van projecten en prototypes. Dit kan alleen of onder begeleiding van experts.

Je kan op deze machines aan de slag: een professionele borduurmachine, een lasercutter, een zeefdrukinstallatie, een transferpers, een industriële overlock, een industriële stikmachine met draadafsnijder en een industriële strijkinstallatie. Er is ook het E-lab, de elektronicahoek waar je aan de slag kan met intelligente textielen, LED's, Arduinos en geleidende garens.

Je gaat ook hier aan het werk na afspraak. Heb je een vertrouwelijk project waaraan je bezig bent, dan kan jij de ruimte alleen afhuren, maar dat heeft natuurlijk een eigen prijskaartje.

—

In Hasselt opent binnenkort ook MIA-H, een incubator voor start-ups en een fysieke ontmoetingsplaats voor ondernemers en studenten die met technologie bezig zijn, specifiek in de accessoires- en modesector. Het project voorziet onder meer werkplekken, kantoorruimtes en een maaklabo met machines waar je meteen mee aan de slag kan gaan.