De tool vormt het sluitstuk van SCIRT, waarbij modemerken, technische partners en onderzoeksinstituten gedurende drie jaar samenwerkten om de overgang naar een circulair modesysteem te versnellen. Bel&Bo en HNST namen deel aan het project, en waren bij de eersten om de True Cost Calculator uit te proberen. “We willen als sector meer data-driven zijn. De Calculator maakt duidelijk dat we samen naar een ideale wereld kunnen toewerken, met meer en meer inzichten in het volledige proces – ​én in de verbeterpunten”, aldus Anaïs Claes, Sustainability Coordinator van Claes Retail Group, waartoe HNST behoort.

Als respectievelijk de CEO en de Sustainability Coordinator van Bel&Bo waren Charlotte Delfosse en Lieselore Collier nauw betrokken bij het testen van de True Cost Calculator. Voor hen is de tool cruciaal om “een beter zicht te krijgen op wat er allemaal op de achtergrond gebeurt”, aldus Lieselore. “Je kan berekenen wat de kost is voor mens en milieu, en in welke fase die het grootst is. Door een duplicaat van je berekening te maken en een aantal parameters aan te passen, kan je verschillende productiescenario’s beoordelen.” Zo kan je bijvoorbeeld nagaan wat het effect is als je een ander transportmiddel of verpakkingsmateriaal selecteert.

Charlotte: “Momenteel stoppen we bestaande items in de tool om te kijken waar het beter kan, en zetten we hem in de designfase in. Als we moeten kiezen tussen materiaal X of Y, gebruiken we de Calculator om gefundeerde beslissingen te maken.” Ze benadrukt dat iedereen met de tool aan de slag kan: “Een aankoper die bijvoorbeeld twijfelt tussen een t-shirt in 100% katoen gemaakt in land A of B, kan makkelijk vergelijken. Als er een klein verschil is in aankoopprijs, en een groot verschil in true cost, dan is de keuze voor de duurzame optie snel gemaakt.” 

“In de toekomst gaat de Calculator een handig hulpmiddel zijn om naar ecodesign te evolueren en om verdere stappen te zetten in certificatie”, vult Lieselore aan. “Je beschikt als merk misschien niet altijd over de gegevens die je nodig hebt om de True Cost Calculator in te vullen. Wij hebben ook extra data opgevraagd bij onze leveranciers. Daar kruipt tijd in, maar we wilden het grondig aanpakken. Het is sowieso geen verloren moeite: je verzamelt gegevens die in het algemeen goed zijn om te kennen.” Bel&Bo heeft er bovendien iets aan als betalend lid van Fair Wear: “Om hun tools ten volle te kunnen gebruiken, hebben we ook data nodig, dus de informatie die we voor de Calculator bij elkaar zoeken, komt daar net zo goed van pas.”

Charlotte raadt modeontwerpers, inkopers, CSR-managers en andere besluitvormers aan om stap voor stap met de tool te werken. “Begin klein en laagdrempelig. De Calculator invullen voor één product is echt niet moeilijk. En als je bepaalde informatie niet hebt, maak dan een schatting. Zo heb je alvast iets om van te vertrekken; een eerste resultaat om op verder te bouwen. Het is een heel positieve tool.”

Toen Anaïs Claes voor het eerst over de True Cost Calculator hoorde, was haar interesse meteen geprikkeld – en ze was lang niet alleen. “In de aanloop naar de testfase kreeg ik volop mails van collega’s, over de merken heen. Ze zeiden: ‘Dit mogen we niet missen.’ De tool triggerde duidelijk iets; er was enorm veel belangstelling voor.” 

“Je kan de tool proactief of retroactief inzetten”, vertelt Anaïs. “We gebruiken hem momenteel vooral volgens het laatste scenario, voor producten waarvan alles al bepaald is. Die analyse achteraf levert interessante inzichten op, en we kijken hoe die zich verhouden tot de inzichten die wij al hadden.” Op termijn wil Claes Retail Group met HNST en haar andere merken ook proactief met de Calculator aan de slag gaan. Anaïs benadrukt dat dat een gedeelde verantwoordelijkheid is. “Je kan alleen tot een goede manier van werken komen als het CSR-, design- en aankoopteam de handen in elkaar slaan. Enkel zo kunnen we beter begrijpen wat de impact is van de keuzes die we elke dag maken.”

Anaïs raadt modemerken sowieso aan om met de tool te beginnen. “Je hebt er alleen maar mee te winnen”, vindt de Sustainability Coordinator. “Als je al over veel data beschikt, kan de tool je inzichten verrijken. Niet elk merk heeft een CSR-team, en dankzij de Calculator kan je het thema integreren in functies die misschien niet de luxe hebben om elke dag met duurzaamheid bezig te zijn.” De merken die dan weer tot de conclusie komen dat ze nog niet genoeg gegevens capteren, kunnen hun blinde vlekken wegwerken. Anaïs: “De tool creëert bewustwording en leidt tot gerichtere vragen. ‘Hoe gaan we meer info verzamelen?’, ‘Hebben we andere systemen of profielen nodig?’, ‘Hoe gaan we in gesprek met leveranciers?’ en ‘Wat mag ik van hen verwachten?’.”

Anaïs benadrukt dat veel van die vragen een evenwichtsoefening inhouden. “Je moet bijvoorbeeld nadenken over wat je deelt met klanten en wat niet. Transparantie is voor ons heel belangrijk. Bovendien heb je een vertrouwensrelatie nodig met leveranciers. We mogen het niet vanzelfsprekend vinden dat we recht hebben op allerlei informatie. De denkoefening vertrekt beter vanuit een equal partnership met leveranciers.”

De Sustainability Coordinator kijkt alvast uit naar de toekomst. Ze droomt er bijvoorbeeld van om data in bulk te kunnen opladen in de True Cost Calculator. “Daarnaast gaat de tool mee moeten evolueren met de markt, omdat er continu nieuwe mogelijkheden opduiken. Extra velden, die daarop afgestemd zijn, gaan de Calculator alleen maar rijker maken.” “Tools zoals de True Cost Calculator geven inzicht in processen, in de impact op mens en milieu, dus dat kunnen we alleen maar toejuichen. Het is interessant om betrokken te zijn, en te zien hoe we de tool nog relevanter kunnen maken”, besluit Anaïs.

Wil je nog meer weten over de True Cost Calculator? Bekijk dan dit webinar.

Dit project kreeg steun van het Horizon 2020 Programma onder grant agreement n°101003906.