De mannenmodeweken van Parijs, Londen en Milaan zijn afgelast en ook de jaarlijkse hoogmis voor de designsector – Salone del Mobile in Milaan – kon uiteindelijk niet anders dan de handdoek in de ring gooien. Terwijl de Belgische festivalzomer voorlopig de kat uit de boom kijkt, zijn er internationaal wel al afgelastingen. “Eind juni zou ik voor het eerst op Glastonbury spelen. Helaas kan dat nu niet. Of er een nieuwe kans komt, is maar de vraag”, vertelt de Gentse muzikante Charlotte Adigéry. “Ook het vervolg van mijn eerste concerten in de Verenigde Staten afgelopen februari komt er nu niet. Net zoals concerten in Marrakech en Milaan. De twee soloshows later dit jaar in eigen land zijn voorlopig onzeker. Daar baal ik wel wat van. Enerzijds omdat ik heel benieuwd ben naar hoe mijn muziek onthaald zou worden, anderzijds omdat we het als muzikant financieel van concerten moeten hebben en we in de zomer dus een buffer moeten opbouwen voor de rest van het jaar.”

Ook bij Kreon, dat met zijn architecturale verlichting wereldwijd showrooms heeft, is de directe impact voelbaar.

"Begin dit jaar moesten we onze showroom in Shanghai sluiten, recent volgden Milaan, Barcelona, Parijs, Keulen, Wenen, Amsterdam, Londen en Oudsbergen.”

"Alleen die in Singapore is nooit dicht geweest. Mits de regels van social distancing in acht te nemen, konden we daar verder werken”, vertelt global marketing manager Philippe van Doormaal. “Vooral in landen waar de deuren van onze creatieve ontmoetingsplekken voor architecten en lichtdesigners normaal plat worden gelopen, zoals Parijs en Milaan, voelen we de impact. Ook de evolutie in de Verenigde Staten, die een belangrijke groeimarkt voor ons zijn, houden we nauwlettend in de gaten. Vier jaar geleden openden we er onze eigen productie-eenheid. Gelukkig vernamen we zopas dat die, net als de Kreon-fabrieken in Turkije, Duitsland en aan ons hoofdkantoor in Oudsbergen, open zal kunnen blijven, mits het in acht nemen van de veiligheidsvoorschriften. Tegelijk hebben we wel voldoende voorraad om leveringen te kunnen garanderen. Alleen bepaalde onderdelen, zoals glas uit Italië, krijgen we momenteel niet binnen. Ook het uitstel van de wereldexpo in Dubai, waar we een van de hoofdsponsors van het Belgische paviljoen zijn, is een gemiste kans. Tegelijk merken we dat de Chinese markt zich terug aan het herstellen is.”

Ook Caroline Bosmans merkt dat. “De Chinese winkels zijn terug actief, terwijl de Italiaanse momenteel niet thuis geven. Op het moment van de uitlevering SS20 was China in lockdown. Al snel volgden de Europese landen, waardoor SS20-orders niet worden afgenomen. Ik vrees dat ik dus met verschillende bestellingen zal blijven zitten. Bovendien dekt de dertig procent voorschot absoluut de kosten niet.”

Wat best indrukwekkend is in deze coronatijden, is de flexibiliteit waarmee een massa mensen in een mum van tijd is overgeschakeld op thuiswerk. “Sinds een tweetal weken werken al onze medewerkers thuis. Alleen de zaakvoerders zijn aanwezig op het bedrijf, om de vaste telefoons te bemannen en de servers in de gaten te houden. We weten dat dit vooral voor jonge ouders niet altijd even eenvoudig is. Daarom doet het ons extra deugd om te zien wat voor een fantastisch team we hebben. We volgen de richtlijnen van de overheid, maar hebben los daarvan al beslist dat we sowieso nog de hele maand april aan thuiswerk zullen doen”, vertelt Ignace Van Avermaet van communicatiebureau d’Artagnan.

“Toen de eerste berichten uit Italië ons bereikten, hebben we ons kantoor voorbereid op een mogelijke lockdown. Al hadden we toen eigenlijk niet gedacht dat het ooit effectief zo ver zou komen”, vertelt Kelly Hendriks van het Brusselse architectenbureau B-ILD. “Zo hebben we grote computers verhuisd en materiaal om maquettes te maken verdeeld.

We waren mentaal volledig voorbereid, waardoor we – toen het toch zo ver kwam – heel snel konden schakelen.

Daarnaast hebben we in de week voor de lockdown met al onze klanten vergaderd over eventuele maatregelen. Op die manier hebben we veel chaos vermeden. Al heerste er, toen het dan zover was, toch nog een beetje paniek en vooral onzekerheid over wat nu wel of niet kan. Nu we in de derde week van de lockdown zijn, is dat allemaal veel beter uitgeklaard. Ook de maatregelen die de overheid ter beschikking stelt, zoals uitstel van kredieten of btw, stemmen ons gerust. Mocht het nodig zijn, kunnen we er altijd op terugvallen. Tegelijk ben ik al een aantal keer positief verrast door de verantwoordelijkheidszin van onze medewerkers.”

Eind maart moest de nieuwe plaat van Charlotte Adigéry klaar zijn. “Nu de studio gesloten is, proberen Boris (Zeebroek, nvdr) en ik elk van thuis uit verder te werken. Dat lukt, maar is niet ideaal. Als we samen in de studio zitten, hebben we vaak maar één woord of blik nodig om elkaar te begrijpen. Je kan overal een computer of een instrument zetten, maar die dynamiek en synergie kan je op afstand niet overbrengen”, vertelt de artieste.

Nu er offline amper nog iets mogelijk is, schieten de online activiteiten als paddenstoelen uit de grond. Zo gaven verschillende muzikanten via Facebook live een concert of organiseerde de kunstbeurs Art Basel haar editie in Hongkong volledig virtueel. “Normaal zouden we in maart onze nieuwigheden lanceren op de tweejaarlijkse beurs Light + Building.

Nu de beurs in Frankfurt naar september is uitgesteld, stellen we ze virtueel voor. Vanuit ons hoofdkantoor voorzien we daarvoor ondersteunende assets voor onze mensen.

Zo werken we sinds een tijdje bijvoorbeeld met Showpad, een van oorsprong Gents bedrijf dat nu in Silicon Valley het mooie weer maakt. Die tool geeft onze lichtadviseurs de kans om zeer gericht met potentiële klanten te communiceren. Zo kunnen ze er al onze producten op een zeer visuele manier in tonen, meteen de juiste data terugvinden en een salespitch mee voorbereiden. Bovendien bieden we Showpad aan onze klanten aan, zodat ze op elk moment alle informatie over onze producten gecertificeerd kunnen terugvinden”, vertelt van Doormaal.

“Daarnaast hebben we onze mensen gevraagd om elk één aspect of product van Kreon te kiezen en daar een verhaal rond voor te bereiden. Dat zullen we eerst intern aan elkaar voorstellen en later extern uitrollen. Zo blazen we nieuw leven in onze rijke geschiedenis. Daarnaast organiseren sommige van onze mensen nu open sessies op LinkedIn in hun eigen netwerk over bijvoorbeeld de belangrijkste principes van verlichting. Daarmee willen we de band met onze klanten behouden. Al merken we dat de jonge generatie heel snel mee is met de digitale technologie en krijgen we ook opvallend veel respons van architecten. Terwijl het normaal een hele uitdaging is om bij hen een afspraak vast te krijgen.”

Caroline Bosmans zet dan weer bewust niet sterk in op haar eigen webshop. “Uit respect voor mijn klanten. Mijn retailers zijn zeer belangrijk voor mij. Bovendien denk ik niet dat luxeproducten nu een prioriteit zijn.”

Ook Charlotte Adigéry onderzoekt momenteel de online mogelijkheden. “Technologische vooruitgang boeit me, ik ben ervan overtuigd dat het soms zeker een meerwaarde kan bieden. Als een artiest zichzelf urenlang filmt en zo een kwetsbare inkijk geeft in zijn of haar leven, kan dat extra kracht geven aan de muziek. Ook bezorgen de berichten die ik soms via sociale media krijg me regelmatig een krop in de keel.

Tegelijk denk ik dat de sector nog geen juist antwoord heeft als het gaat om online concerten.

Stel je voor dat je een concert via virtual reality bijwoont. Als je nadien je bril afzet en je moederziel alleen in je zetel blijkt te zitten, voel je je dan niet gewoon nog eenzamer dan je al was?”, mijmert Adigéry. “Persoonlijk geloof ik enorm in de kracht van live muziek. Dat bestaat al duizenden jaren, mensen zullen daar altijd nood aan blijven hebben. De kracht en energie die daarmee gepaard gaat, is onvervangbaar. Op dat vlak botst het internet op zijn grenzen.”

Hoewel thuiswerk in bepaalde creatieve sectoren relatief makkelijk te organiseren is en iedereen er in het algemeen ook aangenaam positief verrast over is, geven verschillende mensen aan toch collega’s op de werkvloer missen. “Ik ben ervan overtuigd dat we vergaderingen met klanten ook in de toekomst vaker digitaal zullen organiseren. Niemand zal de zin nog inzien om in de file te gaan staan”, vertelt Van Avermaet. “Wat ons eigen team betreft zullen we zeker meer online werken, maar ik mis het wel om onze mensen rond ons te hebben. Hoewel de groepsdynamiek er wel is, voel je die minder sterk. Tegelijk rijst de vraag hoe we elkaar dan zullen begroeten. Zal een kus of knuffel voortaan louter voorbehouden zijn voor de dichte familie? Zullen we rekening moeten houden met nieuwe gevoeligheden in onze communicatiecampagnes? Ik hoop van niet, want persoonlijk contact is wat mij betreft het mooiste wat er is.

“Als freelance journaliste is thuiswerk dagelijkse kost en dat is in deze coronatijden dus niet anders. Zelfs voor de eindredactie bij De Standaard kunnen we van thuis uit in het systeem. Tegelijk ben ik normaal zeker drie dagen per week op pad voor interviews, reportages of persevenementen. Een groot deel valt digitaal op te vangen, maar voor bijvoorbeeld een woningreportage, een reportage over het maakproces van een Belgisch product of een uitgebreid gesprek met een designer of kunstenaar over zijn of haar werk ligt dat al een stuk moeilijker. Het in levende lijve samenzitten lijkt ervoor te zorgen dat de afstand met de geïnterviewde na verloop van tijd vaak helemaal wegvalt, waardoor mensen zich comfortabel voelen om in alle openheid hun verhaal vertellen. Persoonlijk neem ik daar ook graag mijn tijd voor, het gebeurt vaak dat ik een aantal uur bij een kunstenaar of galerist zit. Via de telefoon ligt dat veel moeilijker. In die zin zijn er dan ook een aantal opdrachten weggevallen. Bovendien is de cultuurkalender momenteel één groot vraagteken.”

“Ook de contacten met mijn studenten op het Gentse KASK & Conservatorium zijn tot het virtuele herleid. Afgelopen weekend heb ik voor het eerst een les opgenomen op video. Dat de technologische mogelijkheden om hoger onderwijs kwalitatief en quasi volledig digitaal aan te bieden zo uitgebreid zijn, stemt me positief. Na de paasvakantie staan ook de mondelinge groepswerken van de studenten virtueel op het programma.

Als er één ding positief is aan de coronacrisis, dan is het wel de ontdekking van de mogelijkheden die de digitale wereld biedt.

Zo keek ik al naar designfilms over Dieter Rams – die ik normaal in BOZAR zou gaan bekijken – en de Braziliaanse broers Campana en volgde ik een webinar van Hashting – wiens oprichters ik enkele jaren geleden voor Trends interviewde – over hoe consumentenmerken sneller kunnen reageren op de crisis en er sterker kunnen uitkomen. Voorlopig zit het met die corona wat mij betreft dus wel snor. Al besef ik maar al te goed dat ik, ondanks de daling van het aantal opdrachten, nog in een luxepositie zit.”