• werkte in de sociale sector tot zijn 30ste
• studeerde af aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten van Sint-Niklaas in 2012
• won de Grand Prix du Jury op het 35ste Festival Internationale de La Mode de Hyères in 2020
• behaalde in 2021 een master met focus op performance, mode and artistiek onderzoek
• werkte al voor bedrijven als Mercedes-Benz, Premiere Vision, DS Automobiles en Le19M
• ontwerpt regelmatig scenografieën voor tentoonstellingen en kostuums voor theatergezelschappen
• verzorgt de vormgeving van de openingsparade van Lille 3000
• Tom Van der Borght

Al sinds hij tijdens zijn derde jaar aan de modeacademie van Sint-Niklaas internationaal in de kijker stond met de Triumph Award-wedstrijd, staat Tom bekend voor zijn kleurrijke, vaak extreme ontwerpen. “Heel lange tijd wilde ik vooral iets maken. Het gaat mij vooral om het esthetische beeld, ik ben op zich minder geïnteresseerd of er nu één iemand of miljoenen mensen mijn ontwerpen dragen. Liever zelfs geen miljoen. Want dan ben ik misschien ook niet goed bezig. Dat evolueert ook. Vorig jaar heb ik voor Flanders DC de samenwerking aangegaan met A/part, naar aanleiding van de heropening van het Modemuseum. Samen met A.S.Adventure maakte ik een regenponcho, een heel commercieel item. Tijdens het openingsevent zag ik ineens mensen die poncho’s uit de rekken graaien en mee naar huis nemen. De eerste tien minuten moest ik daar echt van bekomen: shit, mensen willen mijn kleren echt dragen. Dat inzicht kreeg ik voor het eerst en dat beviel me. Het is dus zeker niet zo dat ik niet wil dat mensen mijn kleren dragen. Ik heb altijd – met uitzondering van mijn collectie voor Hyères waar heel veel sculpturale stukken in zaten – kleren gemaakt die functioneel perfect draagbaar zijn maar je uitdagen om het te durven. Dat is mijn manier om mensen uit die klassieke hokjes te krijgen.”

De Hyères-collectie waar Tom het over heeft, heet 7 Ways to Be TVDB en is zijn compromisloze kijk op de wereld, en vooral zijn eigen leefwereld. Alles is met de hand gemaakt, er kwam geen machine aan te pas, en bijna alle materialen zijn hergebruik. Het leverde hem de winst op.

“Dat was sowieso voor mij een verrassing dat de modewereld toch open genoeg is om de kwaliteit in zoiets te zien.”

Een jaar later mocht hij op het festival een nieuwe collectie tonen, die hij onder meer uitwerkte met de ateliers van Chanel. Ook daar kwam zijn eigenzinnige zelve naar boven en pakte hij uit met net heel draagbare silhouetten. “Misschien was het voor een stuk mijn tegenreactie op het hele circus van Hyères, maar ik voelde ook een soort verwachting van mensen dat het nog groter en nog geschifter en nog extremer zou zijn, en dat ik nog meer die haute couture kant ging opzoeken. Maar ik wou net de andere richting uit en tonen dat ik niet vasthang aan dat heel extreme beeld maar ook perfect in staat ben om binnen mijn eigen visuele wereld toch iets te maken dat misschien acceptabeler is voor een breder publiek.”

Net door die ervaring én de populaire collab met A.S.Adventure bedacht Tom dat hij misschien iets genereuzer moest zijn naar zijn klanten toe. “Een webshop kon me eerlijk gezegd lang niets schelen. Ik wou gewoon maken. Maar nu is alles zich aan een sneltreinvaart aan het professionaliseren en de webshop komt er, net voor of vlak na de zomer. Ook op dat vlak blijf ik heel eigenzinnig. Ik wil er geen hele collectie op zetten. Het moet ook niet de Tom Van der Borght department store worden. Ik begin misschien met een tas, dan een paar petjes en een paar jassen. Ik wil de verkoop ook in eigen handen houden. Ik heb een goede band met Extra-Ordinaire, de boetiek van Jean-Paul Lespagnard in Brussel. Hij verkoopt een deel van mijn collectie en enkele exclusieve items. Als hij een stuk verkoopt, zal hij een fotootje sturen van wie het gekocht heeft. Dat vind ik belangrijk in wat ik doe.”

In tegenstelling tot andere ontwerpers heeft Van der Borght het artistieke en creatieve altijd centraal gezet. “Maar van zodra dat verkoopverhaal eraan te pas komt met dat klassieke pad van twee collecties per jaar, hoeft het voor mij niet. Ik kan me voorstellen dat dat werkt voor een Prada of Gucci die een hele structuur achter zich heeft, maar als onafhankelijke ontwerper vind ik dat moeilijk. Ik wil het grootste deel van mijn tijd doorbrengen met creatief of artistiek werk en niet met het oplossen van productieproblemen. Als er hier morgen iemand met heel veel geld en een heel team landt en dat deel voor mij wil uitbouwen, dan zal ik daar zeker direct mee babbelen. Maar het zelf doen? No way. Misschien is dat toch een beetje de Limburgse nuchterheid: ‘schoenmaker, blijf bij je leest.”

Voor twee collecties per jaar bedankt Tom dus vriendelijk. “Ik leg mezelf niet eens op om één collectie te maken. Ik schuif eerder op naar: ik maak een collectie wanneer ik wil. Een show blijft wel een belangrijk doel. Voor deze zomer kreeg ik een haute-coutureshow in Parijs aangeboden, maar ik heb zelf beslist om een beetje meer tijd te nemen. Het blijft voor mij iets dubbels. Mijn show binnen die setting geven is mijn droom, maar ik ben niet bereid om te leven of te werken volgens de codes die van mij verwacht worden. Ik wil disruptiever zijn. Het is heel makkelijk om met het fijnste leer, de prachtigste zijde en de mooiste edelstenen te werken, maar is dat dan echt luxueus?

Het is dringend tijd voor een nieuwe luxe, want de traditionele luxematerialen staan het verst af van een duurzame benadering.

Voor mezelf is dat een belangrijk thema. Ik heb echt niet de nood en de wens om de wereld te overladen met nieuwe spullen. Ik wil me focussen op precious pieces. Ik maak geen stukken die je drie keer per week draagt, dat is net de waarde en de schoonheid ervan. Dat vind ik interessanter dan te blijven produceren en op die manier te blijven meegaan in een heel consumerende kijk op mode.”

Dat betekent niet dat Van der Borght helemaal niet commercieel denkt. Het stoort hem zelfs dat die misvatting nog leeft. “Ik heb ook een zaak, ik moet ook omzet draaien en in positieve cijfers eindigen op het einde van jaar. Maar meer dan me puur te willen focussen op verkoop van stukken, doe ik zoveel andere artistieke projecten en samenwerkingen die veel meer deel uitmaken van mijn businessmodel en zakelijke aanpak. Mijn ideeën, mijn unieke kijk op de dingen zijn mijn product als het ware.” Het zorgt ervoor dat Van der Borght ook gevraagd wordt voor heel uiteenlopende projecten. Van scenografie voor tentoonstellingen tot kostuums voor theatergezelschappen en binnenkort ook de vormgeving van de openingsparade van Lille 3000, de culturele triënnale van Rijsel. “Over de jaren heb ik zo’n duidelijke visuele taal ontwikkeld dat mensen weten waarvoor ze bij mij terechtkunnen en dat het zoveel verder gaat dan een jas en een trui maar om het creëren van een totaal universum.”

Vooral in het buitenland weten ze Tom te vinden en te waarderen.

“Het blijft soms maf voor mij om te zien wat mijn naam betekent in Frankrijk, ook dankzij Hyères. Dat is een groot verschil met België. Misschien is dat nog mijn grootste uitdaging, om mezelf volledig op de kaart te zetten in ons land. Mensen snappen het hier toch iets minder.”

Dat merkt hij op zoveel vlakken. Een van zijn dromen is les geven aan een van de modeacademies. Hij heeft er het cv voor, inclusief de pedagogische kwaliteiten (Van der Borght was sociaal werker voor hij op zijn 30ste de modewereld instapte, red.). En zijn stagiairs komen van over de hele wereld. “En toch is het bijna onmogelijk voor mij om een docentenjob te krijgen in Vlaanderen. De grote modescholen zijn zulke gesloten, klassieke bastions die zichzelf de hele tijd reproduceren. De juiste opleiding en de school hebben nog altijd zo’n grote impact, en ik heb gestudeerd aan de modeacademie van Sint-Niklaas dat nog altijd als het goedbedoelende stiefzusje gezien wordt. Op dat vlak was Hyères voor mij een enorme verwezenlijking.” Heeft hij door Hyères geen spraakmakende aanbiedingen gekregen? “(lacht) Nee, omdat mijn keuzes zo sterk en zo duidelijk zijn, krijg ik heel weinig voorstellen op mijn pad die niet aansluiten bij mezelf. Als ze bij Ann Demeulemeester een nieuwe hoofdontwerper zoeken, zullen ze waarschijnlijk nooit aan mij denken. Maar zelfs moesten ze het mij vragen, dan is de kans zelfs heel groot dat ik ja zou zeggen. Ik geloof niet dat ik alles kan, maar binnen het artistieke en creatieve wil ik tenminste alles proberen.” Voor een groot deel heeft zijn progressieve spierziekte daarmee te maken, bevestigt hij. “Ik ben me meer bewust van de eindigheid van het leven en de beperktheid van het lichaam. De manier waarop ik daarmee omga, is door in overdrive te gaan. Stel dat het morgen niet meer zou lukken, dan moet het er vandaag nog allemaal zijn.”