De technologie evolueert in hoog tempo en er komen alsmaar meer wearables en apps op de markt. In de medische wereld worden die nog beperkt en experimenteel ingezet, maar het potentieel is enorm. Hoe zal de toekomst eruitzien? Gaan we steeds vaker zelf voor onze gezondheid zorgen? Dragen we straks wearables op doktersadvies?

Slimme apparaatjes die onze sportprestaties begeleiden, ons helpen beter te slapen of ons hartritme te monitoren. Wearables en gezondheidsapps zijn aan een opmars bezig. Wie daar behoefte aan heeft, kan 24/7 inzicht verkrijgen in zijn gezondheidstoestand. De markt voor medische doeleinden staat nog in haar kinderschoenen, al is er vanuit de gezondheidszorg veel belangstelling voor deze innovaties. Ze kunnen verbeteringen en kostenbesparingen mogelijk maken door zorgprofessionals te ontlasten en patiënten meer eigen regie te bieden. Maar bijvoorbeeld ook de communicatie tussen arts en patiënt vergemakkelijken.

In de toekomst zal er waarschijnlijk een groter beroep worden gedaan op een actieve rol van de patiënt zelf.

De verwachting is dat nieuwe technologieën dit eenvoudiger zullen maken. Er zal minder direct contact nodig zijn doordat artsen mensen op afstand kunnen monitoren. Dit leidt er mogelijk toe dat patiënten eerder uit het ziekenhuis kunnen worden ontslagen nadat ze een behandeling hebben ondergaan. Ook is het mogelijk dat patiënten langer zelfredzaam blijven.

Dwaalalarm en valpredictie

Een ontwikkeling die vanuit de overheid wordt gestimuleerd, is dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Zembro speelt hierop in. Deze Belgische start-up ontwikkelde de eerste intelligente armband speciaal voor actieve senioren. In geval van nood kunnen zij hiermee gemakkelijk hulp inroepen. Dankzij de feedback van gebruikers wordt de slimme armband telkens uitgebreid met nieuwe functies. Zo beschikt de Zembro Plus over een dwaalalarm. Zorgverleners of familieleden kunnen via de bijbehorende app een veilige zone instellen. Wanneer de drager die zone verlaat, krijgen zij via de app een alarm. Deze versie is bij uitstek geschikt voor ouderen met geheugenproblemen zoals dementie.

Zembro

Zembro

Alma.Care, ook een Vlaamse start-up, werkt samen met fysiotherapeuten aan wearables voor ouderen. Onder de naam Alma Home werkt het bedrijf aan sensoren ter hoogte van de voet om vallen bij ouderen te voorspellen én te voorkomen. Door het gangpatroon en evenwicht van ouderen te analyseren kan op basis daarvan het valrisico worden bepaald.

Diabetes onder controle

Risicomanagement is ook het uitgangspunt van Hyposafe SubQ, een innovatief diabetesalarm.

Door de vergrijzing neemt het aantal mensen met chronische aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) toe. Bovendien is diabetes geen exclusieve ouderdomsziekte meer. Hyposafe SubQ is ontworpen voor het detecteren van een hypo (voluit: hypoglykemie), een ernstig te lage bloedsuikerspiegel. Het menselijk brein, dat voornamelijk leeft van glucose, geeft een duidelijk herkenbaar elektrisch signaal, ongeveer twintig minuten voor de aanval. Door het continu meten van de elektrische activiteit in het brein kan de hypo worden gedetecteerd en een alarm worden gegeven voordat de patiënt in een kritieke toestand belandt. Hij of zij kan vervolgens de nodige acties uitvoeren om een aanval te voorkomen zoals het glucoseniveau aanpassen. Diabetici die geregeld insuline moeten spuiten, kunnen ook baat hebben bij VAX-ID, een innovatief injectie-apparaat waarmee je snel en pijnloos kunt injecteren. Het toestelletje, ontworpen door Voxdale voor Novosanis, is geschikt voor zelftoediening en is ook interessant voor mensen met onder andere allergieën.

Hyposafe SubQ

Hyposafe SubQ

Hyposafe SubQ

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe artikels in dit magazine? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

Slaapstoornissen opsporen

Recent was in het nieuws dat ziekenhuizen scherper willen kiezen welke zorg per se in het ziekenhuis thuishoort en welke zorg ook bij patiënten thuis kan plaatsvinden. Dit zou cruciaal zijn voor de betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van zorg. Mensen met slaapproblemen worden vaak doorverwezen naar een slaaplaboratorium. Een aparte afdeling binnen het ziekenhuis waar de patiënt een nacht wordt opgenomen voor onderzoeken, waarna de exacte diagnose kan worden gesteld. Het probleem is dat deze slaapklinieken een beperkt aantal bedden beschikbaar hebben. Verschillende bedrijven storten zich daarom op het ontwerpen van producten om zelf thuis de slaapkwaliteit in kaart te brengen. Een mooi voorbeeld is de Belun Ring, ontworpen door Studio Dott. De ring wordt om de wijsvinger gedragen en maakt een analyse van de hoeveelheid zuurstof in het bloed, het stressniveau en de verschillende fases in de slaap. Een belangrijke doelgroep zijn mensen die last hebben van obstructieve slaapapneu, waarbij de adem ’s nachts stokt met hevig snurken en oververmoeidheid tot gevolg.

Belun Ring

Belun Ring

Belun Ring

Zwangerschapsmonitor

Thuismonitoring leent zich ook voor toepassing bij zwangere vrouwen. Er bestonden al langer echoapparaten waarmee je zelf thuis een echo kunt maken. Nu is er ook Bloomlife, een draagbare sensor die vrouwen in het derde trimester van de zwangerschap op hun buik kunnen dragen. De slimme pleister is ontwikkeld door een spin-off van het Leuvense onderzoekscentrum Imec en is bedoeld om baarmoederactiviteit en de hartslag van de baby in kaart te brengen. Bloomlife meet de duur en frequentie van (voor)weeën en stuurt deze informatie via Bluetooth door naar de bijbehorende app. Op korte termijn moeten er meer functies bijkomen. Denk aan het meten van stress, slaap en beweging van de baby en de vitale waarden van baby en moeder.

Dit is veelbelovend om complicaties en vroeggeboortes te vermijden.

Sommige ziekenhuizen geven ‘risicozwangeren’ sinds kort ook een apparaatje mee waarmee ze dagelijks zelf een hartfilmpje kunnen maken van het kindje in de buik. Dat sturen de aanstaande moeders door naar het ziekenhuis, waar het beoordeeld wordt. Als er aanleiding voor is, kan de arts ingrijpen.

Bloomlife

Bloomlife

Het stigma voorbij

Draagbare gezondheidsproducten en medische wearables houden een grote belofte in. De verkregen data kunnen zeer waardevol zijn om van een reactieve geneeskunde geleidelijk te evolueren naar een preventieve aanpak. De vraag is: wanneer accepteren mensen technologische snufjes als hulpmiddel, zonder dat het als een belasting voelt? Allereerst is gebruiksvriendelijkheid cruciaal. Compacte, lichtgewicht sensoren die weinig stroom verbruiken, hebben de voorkeur boven logge, oncomfortabele ontwerpen. Een aantrekkelijk uiterlijk helpt ook een handje mee.

Het design kan eraan bijdragen om stigmatisering tegen te gaan.

En dus vermijden ontwerpers de clichématige medische styling. Zo is Belun Ring zwart van kleur en elegant vormgegeven. Het glanzende vlak verwijst subtiel naar een edelsteen. Het externe device van Hyposafe SubQ werd ontworpen door Zenso en Achilles Design en is extreem klein. De ringvormige magneet is niet alleen het symbool voor diabetes (blauwe ring), hij laat ook toe om de drukknop blindelings te bedienen door de kleding heen.

Kansen en uitdagingen

Naarmate de sensoren kleiner worden, kunnen deze bijna onzichtbaar worden geïntegreerd in smart textiles of sieraden, wat zorgt voor meer acceptatie. Al zijn er nog wel wat uitdagingen te overwinnen. De markt is overspoeld met producten, zijn deze apparaten accuraat genoeg?

Strikte controle van buitenaf is noodzakelijk om klinische betrouwbaarheid te garanderen en de privacy van patiënten te waarborgen.

Sommige van de eerdergenoemde producten zijn nog niet commercieel verkrijgbaar omdat ze nog gecertificeerd moeten worden. Toch zijn dit overwegend praktische barrières en biedt de technologie vooral kansen. Dankzij de verkregen data kunnen artsen direct de juiste behandeling starten. Vervolgens kunnen zij dagelijks online zien hoe het met hun patiënten gaat, of de medicijnen aanslaan, de bloeddruk daalt, enzovoorts. Voor de patiënten zelf is het een voordeel dat zij meer betrokken zijn bij hun gezondheid en herstel. Het geeft vrijheid en bovenal gemoedsrust. Wearables die straks tot de standaardhulpmiddelen van zorgverleners zullen behoren, lijken geen onrealistisch scenario.


Nog meer Belgische innovaties

  • Byteflies werkt in samenwerking met SeizeIT aan een wearable voor de detectie en kwantificering van epileptische aanvallen
  • Noho Care ontwikkelt geconnecteerde verbanden voor mensen met lymfoedeem waarmee artsen de patiënten op afstand kunnen volgen.
  • Bainisha legt lichaamsbeweging vast met stickervormige sensoren. Zo worden afwijkingen van het bewegingspatroon geregistreerd om ongelukken te voorkomen.
  • Colli-Pee van Novosanis is een plastuit die patiënten in staat stelt om zelf eenvoudig het eerste deel van de urinestraal op te vangen voor detectie van infectieziekten en kanker.
  • Totem Open Health zet ECG-sensoren in om de hartfunctie te monitoren en overmatige stress voortijdig vast te stellen, zodat een burn-out kan worden voorkomen.
  • MoveUP wil een revolutie teweegbrengen met een slimme armband voor de revalidatie na een chirurgische ingreep aan de knie of de heup.

Ontdek meer over de toekomst van gezondheid op SuperNova!

SuperNova is het festival rond technologie en innovatie dat eind september plaatsvindt in Antwerpen en mede-georganiseerd wordt door Flanders DC. Je ontdekt er de nieuwste innovaties op het gebied van health en vele andere domeinen.